Historia
Budowę zamku Aberystwyth rozpoczęto z inicjatywy angielskiego króla Edward I w 1277 roku. Jej koszt wyniósł ponad 4 tysiące funtów i mimo iż warownię ukończono dopiero w 1289 roku to jednak główne prace przeprowadzono w pierwsze trzy lata. W 1282 roku nieukończony zamek został zdobyty i spalony wraz z miastem przez Walijczyków. Natomiast już w 1294 roku, podczas buntu Madoga ap Llywelyna, wytrzymał kolejne walijskie oblężenie, głównie dzięki swemu nadmorskiemu położeniu, pozwalającemu dostarczać do zamku zaopatrzenie.
W połowie XIV wieku zamek Aberystwyth był w złym stanie. Szczególnie zrujnowana była główna brama, mosty zwodzone, sala królewska, długa komnata, kuchnia i przedzamcze. Wykorzystał to Owain Glyndŵr, który w 1404 roku zdobył warownię w trakcie walijskiego powstania. W 1406 roku Owain odparł angielskie oblężenie prowadzone przez księcia Henryka, przyszłego angielskiego króla Henryk V, lecz w drugim oblężeniu dwa lata później, Henryk odzyskał zamek.
W 1637 roku na zamku urządzono królewską mennicę w której produkowano srebrne szylingi. W parę lat później w trakcie angielskiej wojny domowej obsadzony był przez rojalistów, co spowodowało atak wojsk parlamentu w 1646 roku, a w konsekwencji jego wysadzenie i zniszczenie. To, co przetrwało, niestety wykorzystane było w kolejnych latach jako źródło darmowego kamienia budowlanego dla rozwijającego się miasta.
Architektura
Zamek został zbudowany na planie rombu z podwójnym obwodem murów obronnych z dwoma bramami od strony wschodniej zaopatrzonymi po dwie baszty w kształcie litery D i jedną bramą od strony północno – zachodniej. Dodatkowo zewnętrzna brama wschodnia otrzymała przedbramie, prawdopodobnie w formie barbakanu. Główna wewnętrzna brama od strony dziedzińca posiadała dwie cylindryczne wieżyczki mieszczące spiralne klatki schodowe. Mury wzmocnione zostały basztami w każdym rogu, a dodatkowo kurtyna północno – zachodnia i południowo – zachodnia wewnętrznego obwodu, zaopatrzona była pośrodku w półcylindryczne baszty. Zabudowania mieszkalne i gospodarcze przylegały do wewnętrznego lica murów zamku. Warownia sprzężona była z miejskimi murami obronnymi.
Stan obecny
Do czasów współczesnych w najlepszym stanie zachował się zewnętrzny obwód murów obronnych z północną i południową basztą narożną. W formie daleko posuniętej ruiny znajduje się wewnętrzna, wschodnia brama, a z wewnętrznego obwodu obwarowań zachowała się praktycznie jedynie baszta zachodnia, obecnie najbardziej charakterystyczny element zamku. Całość założenia jest czytelna dzięki zachowaniu partii fundamentowych.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Gravett C., The Castles of Edward I in Wales 1277-1307, Oxford 2007.
Kenyon J., The medieval castles of Wales, Cardiff 2010.
Taylor A. J., The Welsh castles of Edward I, London 1986.