Historia
Wieża Varrich (gael. Caisteal Bharraich) zbudowana miała zostać w początkowych latach XVI wieku, być może z inicjatywy biskupów Caithness, jako punkt postojowy podczas ich podróży z zamku Scrabster do siedziby w Balnakiel. W przekazach pisemnych nie pozostawiono informacji o tym przez kogo była w późniejszym okresie użytkowana, ani kiedy i z jakiego powodu ją porzucono.
Architektura
Wieżę wzniesiono na szczycie skalistego cypla, opadającego na północy i zachodzie urwistymi, praktycznie pionowymi skarpami do wód głębokiej zatoki Kyle of Tongue. Po stronie południowej natura utworzyła szeroką rozpadlinę oddzielającą cypel od reszty rozległego, wydłużonego południkowo wzniesienia, wschodnia strona natomiast była jedyną gdzie znajdowały się łagodniejsze stoki, i gdzie mogła być poprowadzona droga dojazdowa. Po stronie północno – wschodniej u podnóża wzgórza ujście do Kyle of Tongue uzyskała niewielka rzeka.
Wieża była budowlą niewielką i prawdopodobnie stosunkowo niską. W planie miała kształt nieco nieregularnego, trapezowatego czworoboku o wymiarach 7,5 x 6,7 metra z murami grubości około 1,7 metra, za wyjątkiem narożnika północno – zachodniego gdzie grubość zredukowana była do około 1,4 metra. Mieściła ona jedynie dwie kondygnacje oraz przypuszczalnie poddasze.
Przyziemie wieży przykryto sklepieniem kolebkowym. Było ono dostępne z poziomu gruntu od północy i doświetlane tylko jednym, wąskim otworem od strony wschodniej. Z powodu marnego oświetlenia przypuszczalnie pełniło ono funkcje gospodarcze, a być może chroniono w nim jedynie zwierzęta hodowlane, jako że parter nie miał bezpośredniego połączenia z pierwszym piętrem. Mogło także służyć jako stajnia na czas wizyt właścicieli wieży.
Wnętrze piętra mieściło jedno pomieszczenie o wymiarach 4,3 x 4 metry. Dostępne było ono także drzwiami z zewnątrz, zapewne za pomocą drabiny lub drewnianych, zewnętrznych schodów. Umieszczono je po stronie południowej, zaś jedyne okno przebito od wschodu (ewentualnie od południa znajdowało się drugie okno a wejście było od zachodu). W ścianie zachodniej znajdować się mógł nieduży kominek. Dodatkowo w ścianach północnej i południowej utworzono nietypowe długie wnęki czy też rowki. Być może służyły one do mocowania drewnianych podpór więźby dachowej i poddasza.
Stan obecny
Malowniczo usytuowane wieża jest dziś ruiną ze ścianami sięgającymi w niektórych partiach wysokości pierwszego piętra, choć w miejscach gdzie znajdowały się drzwi i okna znajdują się dziś wyrwy i ubytki muru. Wnętrze przyziemia jest dostępne, ale jako że sklepienie zawaliło się przejście na pierwsze piętro jest niemożliwe, choć w ostatnim czasie zamontowano wewnątrz metalową spiralną klatkę schodową by utworzyć punkt widokowy. Niestety skutecznie oszpecono wieżę od strony zewnętrznej przystawiając jednocześnie metalowe schody do dawnego wejścia na piętro. Zabytek jest otwarty bez ograniczeń.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
Salter M., The castles of western and northern Scotland, Malvern 1995.
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Second report and inventory of monuments and constructions in the county of Sutherland, Edinburgh 1911.