Historia
Kaplicę dedykowano świętemu Duthusowi czy też Duthacowi, biskupowi Ross mającemu żyć na początku XI wieku. W 1253 roku jego doczesne szczątki sprowadzone zostały do osady Tain i zapewne z tego powodu wybudowana została wówczas kaplica. Cieszyła się ona w średniowieczu dużą czcią, otrzymała też prawo do posiadania sanktuarium, zapewne przeznaczonego na relikwiarz św. Duthusa. Do kaplicy uciec miały córka i żona króla Roberta I po zbiegnięciu z angielskiej niewoli na zamku Kildrummy, lecz świętość kaplicy nie uchroniła ich przed pojmaniem przez earla Ross i ponownym dostarczeniem do angielskiego króla Edwarda. W 1429 roku świątynia miała zostać zniszczona na skutek pożaru, spowodowanego przez M’Neilla of Creich ścigającego swych przeciwników którzy próbowali się ukryć w kaplicy. Prawdopodobnie została później odbudowana i funkcjonowała co najmniej do czasu zwycięstwa w Szkocji reformacji.
Architektura
Kaplicę wzniesiono na niewielkim wywyższeniu terenu, na południowym brzegu cieśniny Dornoch, pierwotnie pośrodku średniowiecznej osady, która okupowała niżej położony obszar w pobliżu morza i na wschód od przeprawy. Była to prosta budowla salowa na planie prostokąta o długości 14 metrów i szerokości 4,9 metra. Oświetlało ją tylko od strony południowej jedno większe, rozglifione do wnętrza okno o półkolistym zamknięciu (ewentualnie dodatkowe znajdować się mogły w zawalonych partiach murów) oraz mały lancetowaty otwór w partii szczytowej ściany zachodniej, co zapewne miało związek z wystawieniem budynku od północy i z dwóch boków na o wiele silniejsze, wiejące od morza wiatry. Także portal wejściowy musiał znajdować się w murze południowym, prawdopodobnie w jego zachodniej części. Całość przykrywał dwuspadowy dach oparty o trójkątne szczyty na wschodzie i zachodzie.
Stan obecny
Kaplica stanowi dziś trwałą ruinę z zachowaną ścianą północną, dwoma ścianami szczytowymi oraz środkową częścią ściany południowej w której przetrwało jedno okno. Wstęp na otaczający ją cmentarz jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Fawcett R., Scottish Medieval Churches, Edinburgh 1985.
MacGibbon D., Ross T., The ecclesiastical architecture of Scotland from the earliest Christian times to the seventeenth century, t. 2, Edinburgh 1896.
Salter M., The old parish churches of Scotland, Malvern 1994.