Historia
Kildonan Dun wzniesione zostało prawdopodobnie w I lub II wieku n.e. jako budowla obronna, będąca także miejscem zamieszkania okolicznej ludności rolniczej. Jak na tego typu niewielką konstrukcję fort funkcjonował zaskakująco długo, nawet gdy półwysep Kintyre włączony został w obręb władztwa przybyłych z północnej Irlandii Szkotów, którzy założyli królestwo Dál Riata. Pierwszy okres zasiedlenia Kildonan Dun zakończył się dopiero około IX wieku. Po okresie opuszczenia został ponownie zasiedlony pod koniec XII wieku i użytkowany do początku XIV wieku jako zagroda dla bydła.
Architektura
Niewielki dun wzniesiono na skalistym pagórku opadającym po wschodniej stronie ku wybrzeżu morskiemu. Otrzymał on w planie nieregularny kształt o wymiarach 19,2 x 13,1 metra z trzema zaokrąglonymi narożnikami, wyznaczony przez obwód murów o grubości od 1,5 do 4,3 metra. Mur ten utworzono z dwóch obwodów układanych bez użycia zaprawy kamieni, z których wewnętrzny pełnił rodzaj wzmocnienia, po stronie południowo – zachodniej otwierającego się na wewnętrzną galerię, czy też szczelinę. Część wewnętrzną muru wzniesiono na nieco wyżej położonym terenie niż zewnętrzną. Nie była ona zbyt wysoka i maksymalnie dochodziła do nieco ponad 2 metrów wysokości. Ściana zewnętrzna natomiast posiadała około 3,7 metra wysokości w pobliżu bramy oraz około 4,6 metra wysokości po stronie wschodniej.
Wejście utworzono po stronie zachodniej, przeciwnej do nabrzeża. Miało ono szerokość od 1,6 do 2,6 metra, było wybrukowane, a także zaopatrzone w otwory do blokowania drzwi ryglami. Wrota te osadzano mniej więcej w połowie długiego na 4,1 metra korytarza bramnego. Łączył się on także po stronie południowej ze wspomnianą powyżej galerią w grubości muru. Jako że galeria była bardzo wąska, od 0,15 do 0,6 metra, nie miała ona znaczenia komunikacyjnego, a jedynie odciążała konstrukcję wzniesioną na niestabilnym, opadającym podłożu.
W części wschodniej duna w grubości muru umieszczono niewielką komorę o wymiarach 1,8 x 1,4 metra, niegdyś zwieńczoną nachodzącymi na siebie kamieniami. Ponadto po stronie północno – zachodniej krótki korytarz dawał dostęp do dwóch biegów schodów, najpewniej prowadzących na koronę muru. Wewnętrzną zabudowę Kildonan Dun stanowić mogło jedno lub dwa drewniane domostwa mieszkalne z paleniskami otoczonymi wieńcem kamieni, oraz zagrody lub szopy dla zwierząt. Znajdowały się one na wyrównanym drobnymi kamieniami i ziemią podłożu, na środek którego od strony korytarza bramnego prowadziła wybrukowana ścieżka.
Stan obecny
Mury Kildonan Dun zachowały się na pełnym obwodzie do wysokości około 2 metrów z widoczną choć dziś już nie zasklepioną komorą w grubości muru, schodami w części północno – zachodniej i wąską galerią po stronie południowo – zachodniej. Wstęp na teren zabytku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Konstam A., Strongholds of the Picts, Oxford 2010.
The Royal Commission on the Ancient Monuments of Scotland, Argyll, An Inventory of the Ancient Monuments, volume I, Kintyre, Glasgow 1971.