Historia
Okoliczne ziemie od XIV wieku należały z nadania Roberta I Bruce do rodu Bannatyne. Wieżę mieszkalną członkowie tej rodziny wznieśli w XV lub na początku XVI wieku, choć być może do jej budowy wykorzystali starsze założenie mieszkalno – obronne. Funkcje rezydencjonalne wieża pełniła przez cały schyłek średniowiecza i czasy nowożytne, znajdując się wyłącznie w rękach potomków jej budowniczych. Jej ostatnim właścicielem był lord William Bannatyne, prawnik i sędzia edynburski, w czasach którego na przełomie XVIII i XIX wieku przeprowadzono modernizację budowli i jej najbliższego otoczenia. Na początku XX wieku kolejni właściciele usunęli większość zabudowań wokół wieży i wznieśli przy niej grupę niskich budynków, z myślą o utworzeniu pałacyku myśliwskiego.
Architektura
Wieżę Kames zbudowano na stosunkowo płaskim terenie, w odległości paruset metrów od brzegu morskiego, który po wschodniej stronie tworzył niewielką zatokę. Na północy i południu w podobnej odległości teren zaczynał się wznosić, bowiem dużą część wyspy Bute pokrywały wzgórza. Jedynie na zachód od wieży, aż do drugiego brzegu biegła dolina, stanowiąca największe przewężenie wydłużonej południkowo wyspy. Jako, że naturalne warunki terenowe nie zapewniały zbyt dobrej ochrony, Kames zostało otoczone przekopem, być może nawodnionym.
Wieża wzniesiona została jako prosta budowla na planie prostokąta o wymiarach 11 x 7,7 metra i murach grubych na 1,5 metra, mieszczących cztery kondygnacje (oraz poddasze), każdą z pojedynczym pomieszczeniem. Wejście do niej umieszczono pośrodku północnej elewacji na wysokości 0,6 metra, musiało więc pierwotnie być dostępne za pomocą drewnianych stopni, drabiny lub jakiegoś rodzaju rampy. Zwieńczenie wieży miało typową formę niedużego, murowanego poddasza przykrytego dwuspadowym dachem opartym na dwóch szczytach, który z każdej strony pozostawiał miejsce na niezadaszoną galerię obronną. Galeria ta chroniona była przedpiersiem z blankami przeprutymi szczelinowymi otworami strzeleckimi, osadzonym na wystających z lica muru wspornikach. W dolnych partiach przedpiersia zamontowano liczne rzygacze, w celu odprowadzania nadmiaru wody deszczowej z chodnika obronnego.
Wewnątrz wieży nie zachowały się ślady po żadnej kamiennej klatce schodowej wiodącej z przyziemia na pierwsze piętro, komunikacja pionowa musiała więc funkcjonować za pomocą zwykłej drabiny, co było dość prymitywnym i rzadko spotykanym sposobem w późnośredniowiecznych szkockich wieżach mieszkalnych. Schody mieścił nieduży aneks po północno – wschodniej stronie wieży, nie wiadomo jednak, czy była to konstrukcja pierwotna, czy też dostawiona w późniejszym okresie. Być może aneks ten zastąpił starszą, mniejszą cylindryczną klatkę schodową funkcjonującą w tym miejscu. Schody w grubości muru wschodniego i północnego umieszczone były jedynie na najwyższej kondygnacji, skąd prowadziły na galerię obronną wieńczącą wieżę. Wieża nie posiadała także charakterystycznych dla szkockich wież mieszkalnych niedużych komór w grubości murów obwodowych.
Stan obecny
Wieża zachowała się do dnia dzisiejszego, choć jej wnętrza i najbliższa okolica zostały znacznie przekształcone w okresie nowożytnym. Znajduje się obecnie w rękach prywatnych, mieszcząc wraz z pobliskimi zabudowaniami w okresie letnim pokoje do wynajęcia. W ostatnich latach z elewacji wieży usunięto szary tynk, odsłaniając kamienne mury, co znacznie poprawiło wygląd zabytku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The ecclesiastical architecture of Scotland from the earliest Christian times to the seventeenth century, t. 4, Edinburgh 1892.
Salter M., The castles of western and northern Scotland, Malvern 1995.
Tranter N., The fortified house in Scotland, volume V, north and west Scotland, Edinburgh 1986.