Historia
Zamek Innerwick po raz pierwszy odnotowany został w źródłach pisanych na początku XV wieku, możliwe jednak, iż zbudowany został dużo wcześniej w XIV stuleciu. Początkowo miejscowe ziemie należały do rodu Stewartów, by w 1398 roku przejść na Hamiltonów. Po klęsce Szkotów pod Homildon Hill w 1402 roku Innerwick oblegli i zdobyli Anglicy pod dowództwem Henrego Percy. Co prawda zamek został odbity już w lecie przyszłego roku, lecz informacje z 1406 roku o kupnie drewna do oblegania zamku Innerwick, wskazują, iż musiał wcześniej zostać ponownie zdobyty przez wrogów. Prawdopodobnie wynikało to z usytuowania zamku przy ważnej nadbrzeżnej drodze, łączącej przygraniczny Berwick z Edynburgiem. Po zakończeniu walk Innerwick został odbudowany.
Kolejne oblężenie zamku miało miejsce w 1547 roku w trakcie wojny szkocko – angielskiej zwanej „szorstkimi zalotami”. Wówczas to angielskie oddziały Edwarda Seymoura, diuka Somerset, skierowane zostały do zdobycia pobliskiego zamku Thornton, lecz wydzielono także mniejszy oddział do zdobycia Innerwick. Zamek został zajęty i spalony po opuszczeniu przez najeźdźców, przy czym w trakcie walk zabitych miało zostać ośmiu obrońców, a dziewiąty skoczyć miał z blank muru obronnego w dolinę rzeki. Podobno przeżył ten skok, lecz został zabity przez Anglików strzałem z kuszy.
Nie ma pewności czy zamek po walkach z 1547 roku został odbudowany, a jeśli tak to w jakim stopniu. Prawdopodobnie część zabudowań była wykorzystywana gdyż w 1598 roku odnotowano sir Alexandra Hamiltona z Innerwick, a w połowie XVII wieku, już jako własność rodu Maxwellów, wraz z zamkami Dirleton i Tantallon, stanowił bazę wypadową do ataków na angielskie linie zaopatrzeniowe wojsk Cromwella. W 1663 roku miejscowe dobra sprzedane zostały rodzinie Nisbet, wówczas już jednak zamek najpewniej znajdował się w stanie opuszczonej ruiny.
Architektura
Zamek wzniesiony został na skalistym cyplu wcinającym się zakole rzeki Thornton Burn. Wysokie, pionowe, praktycznie niedostępne skarpy czerwonego piaskowca zapewniały ochronę z trzech stron, pozostawiając jedyny możliwy dojazd od strony zachodniej. Z tego powodu fragment ten wymagał zabezpieczenia wyciosanym w skale poprzecznym przekopem, głębokim na 4,6 metra i mniej więcej szerokim na 5,5 metra. Po obu stronach tego rowu rząd pięciu otworów na legary, wyciętych w skale i rozmieszczonych na szerokości 2,5 metra, wskazuje, że przekop przecinał niegdyś drewniany most. Po północno – zachodniej stronie zamku rozlokowane było podzamcze.
Skalisty cypel nadał zamkowi kształt zbliżony do wydłużonego czworoboku o wymiarach 30 x 16 metrów, zwężającego się nieco po stronie wschodniej. Od zachodu, południa, a być może także północy, skałę opinały kurtyny muru obronnego. Wewnątrz cypel zapełnił kompleks zabudowań, spośród których najstarszym był zapewne budynek środkowy, zbliżony w planie do kwadratu, być może mający niegdyś formę wieży (posiadał najgrubsze mury spośród wszystkich zabudowań). Jego przyziemie składało się z dwóch komór: węższej o wielkości 2,3 x 4,4 metra na północy i większej o wymiarach 5,5 x 5,2 metra na południu, obu przykrytych sklepieniami kolebkowymi. Wejście do północnej wiodło przez przejście w grubości muru wschodniego, południowa natomiast skomunikowana była z załamanym korytarzem po stronie wschodniej, na zakończeniu którego znajdowała się klatka schodowa prowadząca na górne piętro. We wschodniej ścianie tych komór nad sklepieniem znajdował się kamienny kanał opadający ukośnie w dół w grubości ściany, który mógł służyć do zbierania wody dachowej i odprowadzania jej do pomieszczeń gospodarczych.
Wschodnią część cypla, sądząc po mniejszej grubości murów, wypełniły nieco młodsze zabudowania. W południowej partii było to duże prostokątne w planie pomieszczenie (11 x 4,9 metra) z dłuższymi bokami na linii wschód – zachód, przykryte sklepieniem kolebkowym i ogrzewane kominkiem usytuowanym w zachodniej części, blisko przejścia do budynku środkowego. Po północnej stronie pomieszczenia z kominkiem znajdowała się bardzo mała komora wyłożona drewnem, sąsiadująca od zachodu z większą komnatą zaopatrzoną w odpływ na nieczystości w ścianie północnej. Komnata przykryta była ostrołukowym sklepieniem kolebkowym i połączona z cylindryczną klatką schodową.
Zachodnia część cypla, sąsiadująca z głównym budynkiem z jednej strony oraz z przekopem z drugiej, także na którymś etapie funkcjonowania zamku została zastawiona zabudowaniami. Wyróżniała się tam prostokątna, prawdopodobnie wieżowa budowla w narożniku północno – zachodnim, z której wąski korytarz graniczący z kurtyną muru obronnego prowadził w stronę południową. Jeśli droga wjazdowa nie przebiegała przez wspomniany powyżej most, lub została na późniejszym etapie zmodernizowana, to umieszczono ją właśnie w podłużnej, prostokątnej budowli wieżowej, wychodzącej poza obrys zamku w stronę północną.
Stan obecny
Zamek znajduje się dziś w stanie malowniczo usytuowanej ruiny, porośniętej roślinnością i niezabezpieczonej, lecz ogólnodostępnej. Przetrwała częściowo wąska wieża północno – zachodnia, choć jej stan wskazuje, iż może się do reszty zwalić przy braku jakichkolwiek prac renowacyjnych. Widoczne są również dolne mury i pomieszczenia przyziemia budowli środkowej oraz młodszego budynku wschodniego, włącznie z kilkoma portalami okiennymi i wejściowymi.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Eighth report with inventory of monuments and constructions in the county of East Lothian, Edinburgh 1924.