Historia
Ziemie w okolicach Hunterston już od XII wieku znajdowały się w dziedzicznym posiadaniu klanu Hunter, strażników królewskich lasów i łowczych królewskich w pobliżu wyspy Little Cumbrae i na przeciwległym półwyspie. Wieża mieszkalna wzniesiona została przez członków tej rodziny pod koniec XV lub na początku XVI wieku, natomiast w drugiej połowie XVII stulecia przystawiono do niej nowożytne zabudowania o większym standardzie mieszkaniowym. Funkcje mieszkalne wieża prawdopodobnie pełniła nieprzerwanie aż do czasów współczesnych, nie zachowały się bowiem żadne przekazy o jej zniszczeniach lub porzuceniu. W 1926 roku Robert Lorimer, ówczesny właściciel zabytku, przeprowadził gruntowną renowację wieży.
Architektura
Wieżę wzniesiono w niedalekiej odległości od wschodniego brzegu cieśniny Firth of Clyde, na stosunkowo płaskim, ale lekko wywyższonym obszarze, który niegdyś otaczały zabagnione i podmokłe tereny. Pierwotnie otoczona była ona fosą oraz drewniano – ziemnymi obwarowaniami, które najpewniej okalały także pomniejsze zabudowania gospodarcze w postaci stajni, spichrzów, obór, piekarni, browaru, czy też domów służby.
Wieża była niewielką budowlą mieszkalno – obronną o wymiarach w planie 7,5 x 6,6 metra, grubości murów nieco ponad 1,5 metra oraz 10,3 metrach wysokości do zwieńczenia przedpiersia które zabezpieczało na górze galerię obronną. Mieściła ona trzy główne kondygnacje oraz typowe dla szkockich wież mieszkalnych murowane poddasze przykryte dwuspadowym dachem. Wspomniane przedpiersie osadzono na wystających z lica murów wspornikach (obecnie tylko z trzech stron, co zapewne jest wynikiem nowożytnej przebudowy) i zaopatrzono w krenelaż, nie zastosowano natomiast żadnej narożnej bartyzany.
Najniższa kondygnacja jako jedyna zwieńczona była sklepieniem kolebkowym, wszystkie wyższe przykryto natomiast płaskimi, drewnianymi stropami. Przyziemie musiało pełnić funkcje gospodarcze, gdyż było słabo oświetlane szczelinowym otworem, zaopatrzone w kamienny odpływ na nieczystości i otwór do wciągania towarów na wyższe piętro. Nie funkcjonowało jednak jako kuchnia, gdyż nie zostało zaopatrzone w żadne palenisko ani w kominek. Otwór w sklepieniu był też jedynym sposobem komunikacji pomiędzy przyziemiem a piętrem, dlatego główne wejście dla domowników prowadziło wprost z zewnątrz na pierwsze piętro. Tam też najpewniej znajdowała się ogrzewana kominkiem i wyposażona w latrynę główna komnata dzienna, reprezentacyjna. Drugie piętro oraz poddasze, dostępne za pomocą spiralnej klatki schodowej umieszczonej w grubości muru narożnika wieży, musiały mieścić po jednym pomieszczeniu mieszkalnym.
Stan obecny
Wieża znajduje się obecnie w rękach prywatnych, dlatego zwiedzanie jej wnętrz jest możliwe tylko po wcześniejszym umówieniu, które można dokonać na stronie tutaj. Dozwolone o każdej porze jest jedynie fotografowanie od strony zewnętrznej. W środku na odwiedzających czekają pomieszczenia z umeblowaniem stylizowanym na epokę schyłku średniowiecza i wczesnych lat nowożytnych. Średniowieczna część budowli stanowi dziś północną partię dużego nowożytnego założenia pałacowego, dlatego jej pierwotna południowa elewacja w większości nie jest widoczna. Prawdopodobnie powiększeniu uległy okna górnych kondygnacji wieży, obecnie zbliżone formą do okien w sąsiednim pałacu.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The ecclesiastical architecture of Scotland from the earliest Christian times to the seventeenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
Tranter N., The fortified house in Scotland, volume III, south-west Scotland, Edinburgh-London 1965.