Historia
Wieża mieszkalna Dryhope wzniesiona została około 1535 roku w związku z ustawą parlamentu szkockiego o budowie ufortyfikowanych domostw na ziemiach pogranicza szkocko – angielskiego, w celu ochrony dobytku przed grasującymi tam bandami grabieżców oraz rozbójniczymi oddziałami angielskimi. Fundatorami wieży był ród Scottów z Dryhope, najpewniej Phillip i Mary Scott, przodkowie sławnego pisarza i poety sir Waltera Scotta.
W drugiej połowie XVI wieku właścicielem Dryhope był John Scott, trudniący się jak wielu innych jego sąsiadów rozbojem i kradzieżami. Jego jedynym dzieckiem była Mary zwana „Kwiatem Yarrow”, która w 1576 roku poślubiła Wata Scotta z Harden, kolejnego notorycznego rozbójnika łupiący przygraniczne dobra, zarówno angielskie jak i swoich pobratymców. W 1592 roku związał się on blisko z Francisem Stewartem, piątym earlem Bothwell, który planował nieudany spisek, mający na celu porwanie króla Jakuba VI. Z tego powodu Wat Scott wyjęty został spod prawa, a wojska królewskie zniszczyły Dryhope.
Wieża nie została całkowicie zrujnowana, czy też rozebrana po walkach z końca XVI wieku, co pozwoliło w 1613 roku przeprowadzić jej renowację. Użytkowana była jeszcze do końca XVII wieku, kiedy to okoliczne dobra przeszły na inną gałąź rodziny Scottów, diuków Buccleuch. Nie potrzebowali oni starej wieży mieszkalnej, która została wówczas ostatecznie porzucona.
Architektura
Wieża zbudowana została w dolinie rzeki Yarrow na niezbyt wysokim wzgórzu, otoczonym od południa i wschodu przez potoki Dryhope Burn i Kirkstead Burn. Wzniesiono ją na planie czworoboku o wymiarach 10 x 6,9 metra z murami grubymi od 1,2 do 1,5 metra, mieszczącymi pierwotnie cztery kondygnacje. Oryginalnie wejście do niej mieściło się po stronie północno – zachodniej na poziomie pierwszego piętra, dokąd prowadzić musiały drewniane, zewnętrzne schody lub drabina. Na niespokojnych, przygranicznych ziemiach pozwalało to w miarę szybko zabarykadować się w wieży i po odrzuceniu drabiny odciąć się od napastników. Zwieńczenie wieży najczęściej rekonstruowane jest w formie dwuspadowego dachu bez obronnej galerii, być może jednak w pierwszej połowie XVI wieku, przed nowożytną odbudową zastosowano tu przedpiersie z krenelażem. Z pewnością wieża otoczona była kamiennym murem w obrębie którego znajdować się musiały wszystkie niezbędne zabudowania gospodarcze: stajnie, chlewy, spichrze itp.
Wewnątrz najniższa kondygnacja wieży przykryta była sklepieniem kolebkowym i tradycyjnie przeznaczona na spiżarnię oraz magazyn. W obu krótszych, naprzeciwległych ścianach (południowo – zachodniej i północno – wschodniej) umieszczono otwory zapewniające skąpy dopływ światła i powietrza. Trzeci otwór przepruto przez ścianę południowo – wschodnią. Z wszystkimi górnymi kondygnacjami przyziemie łączyła spiralna klatka schodowa usytuowana w narożniku północnym. Jej dolna partia, zaczynająca się czterema prostymi schodami, oddzielona została ścianką od głównej komory.
Pierwsze piętro jak w większości szkockich wież mieszkalnych zajmowane było przez aulę (hall), czyli izbę w której skupiało się dzienne życie jej mieszkańców. Przykryta była ona płaskim, drewnianym stropem i ogrzewana kominkiem ustawionym w środkowej części ściany północno – zachodniej. Kominek zapewne służył także do gotowania posiłków. Świadczy o tym umieszczony w pobliżu odpływ ściekowy przepruty przez mur południowo – wschodni oraz dwie narożne półki ścienne po stronie południowo – zachodniej, na które można było odkładać naczynia, czy inne sprzęty tego typu. Oświetlenie auli zapewniały dwa okna zaopatrzone we wnękach okiennych w boczne siedziska: południowe i wschodnie, a także prostsze okno północno – zachodnie (było ono mniej ważne, gdyż od północy wpadało mniej promieni słonecznych).
Drugie piętro wieży dość nietypowo otrzymało sklepienie kolebkowe. Jego wyposażenie składało się z kominka w środkowej części ściany północno – zachodniej i okna po stronie północno – wschodniej. Dodatkowo mur w części południowo – wschodniej i północno – zachodniej przepruto otworami szczelinowymi. Izba ta najpewniej była prywatną komnatą mieszkalną pana wieży, podobnie jak pomieszczenie na trzecim piętrze. Tą najwyższą kondygnację oświetlały dwa okna z bocznymi siedziskami po stronie południowo – wschodniej oraz trzecie okno w części północno – wschodniej. Znajdował się tam również kominek (pośrodku ściany południowo – zachodniej) oraz, sądząc po odpływie przeprutym w murze, latryna. Wyposażenie komnaty uzupełniały dwie nisze ścienne: północno – zachodnia i północno – wschodnia.
Stan obecny
Wieża zachowała się do dnia dzisiejszego w postaci malowniczo usytuowanej, trwałej i zabezpieczonej ruiny, widocznej do wysokości drugiego piętra, z niedużymi reliktami piętra trzeciego. Wejście do niej i zwiedzanie jest bezpłatne, możliwe o każdej porze dnia. Dostanie się na najwyższą kondygnację zapewnia metalowa klatka schodowa osadzona w zabytkowych murach.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
The Royal Commission on the Ancient Monuments of Scotland, An Inventory of the Ancient and Historical Monuments of Selkirkshire with the fifteenth report of the commission, Edinburgh 1957.