Historia
Zabudowania w Culsh prawdopodobnie powstały około I wieku n.e. i wykorzystywane były do około II stulecia n.e. Okres ten w historii Szkocji wiązał się z rzymską penetracją, dlatego przypuszcza się, iż być może ziemianka służyła do składowania ziarna na potrzeby armii, lub co bardziej prawdopodobne, do przechowywania ziarna którego nie chciano oddać żołnierzom. Rozmiary ziemianki sugerują, iż służyła ona więcej niż jednej rodzinie. Po okresie użytkowania, około II wieku n.e. z nieznanych powodów została zasypana i porzucona.
Architektura
Budowla z Culsh była typową ziemianką z okresu epoki żelaza, długą na 14,3 metra, wysoką na 1,5 do 1,8 metra i szeroką od 0,8 do 1,8 metra. Były to rozmiary średnie pomiędzy największymi znanymi o nawet 46 metrach kwadratowych (Tayside), a najmniejszymi około 5 metrowymi wznoszonymi na północnych wyspach.
Wejście do ziemianki z Culsh usytuowano po stronie południowej, skąd korytarz ciągnął się ku północnemu – wschodowi. W zasadzie było to korytarzowe zagłębienie w stoku wzgórza, ze ścianami obmurowanymi łączonymi zaprawą kamieniami i sufitem wyłożonym kamiennymi płytami. Dzięki temu wnętrze zapewniało suche i bezpieczne miejsce o wyrównanej, niskiej temperaturze, korzystne do składowania towarów, zwłaszcza pokarmu. Od strony zewnętrznej ziemianka przypominała zwykłe, niewielkie wybrzuszenie ziemi.
Obok ziemianki pierwotnie funkcjonowały okrągłe domostwa, przy czym wejście do ziemianki mogło znajdować się bezpośrednio w jednym z nich lub w bliskiej od niego odległości. Były to budowle typowe dla ludności celtyckiej tego okresu. Wznoszono je z centralnych drewnianych słupów ustawionych po obwodzie okręgu, które łączono z pochyłymi belkami ustawionymi po zewnętrznym obwodzie koła. Całość przykrywana była strzechą.
Stan obecny
Ziemianka po odkryciu i odgruzowaniu w XIX stuleciu zachowała się do dziś w bardzo dobrym stanie, natomiast po pobliskich zabudowaniach mieszkalnych nie zachowały się żadne widoczne goły okiem ślady. Ziemianka udostępniona jest dla zwiedzających, choć warto mieć ze sobą źródło światła w ciemnym wnętrzu.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Jervise A., Notes on the Eirde House at Culsh, in Tarland, Aberdeenshire, „Proc Soc Antiq Scot”, vol. 5, 1862-1864.
Strona internetowa canmore.org.uk, Culsh.