Historia
Comrie początkowo było siedzibą klanu Menzies, zniszczoną na skutek pożaru w 1487 roku. Po katastrofie jej właściciele przenieśli się do pobliskiego zamku Weem, także wkrótce zniszczonego z powodu sąsiedzkich sporów z Neilem Stewartem z Garth. Po jego napaści w 1502 roku wybudowano kolejną rezydencję zwaną zamkiem Menzies, natomiast Comrie zostało przejęte przez młodszą gałąź rodu i odbudowane pod koniec XVI wieku. Przekształcona wieża mieszkalna użytkowana była do drugiej połowy XVIII wieku, kiedy to została porzucona, zapewne ze względu na zbyt niski standard mieszkalny, i popadła w ruinę.
Architektura
Wieżę mieszkalną wzniesiono na południowym brzegu rzeki Lyon, na planie o kształcie zbliżonym do litery L. Jej główny prostokątny blok otrzymał wymiary 8,6 x 6,8 metra, natomiast dostawiona do południowo – zachodniego narożnika czworoboczna dobudówka z klatką schodową wymiary 4,4 x 3,9 metra, przy czym ta ostatnia miała nieregularny rzut i nie była zlicowana ze ścianą zachodnią głównej części wieży, jak to najczęściej praktykowano w szkockich wieżach mieszkalnych na planie litery L. Wieża mieściła trzy kondygnacje, przykryte dachami dwuspadowymi opartymi na trójkątnych szczytach, osobnym dla głównego bloku wieży i osobnym dla dobudówki.
Wejście do wieży umieszczono w półkoliście zamkniętym portalu na parterze dobudówki, skąd przejść można było do pomieszczenia w głównym bloku oraz schodami w górę, ale jedynie na poziom pierwszego piętra. Górne dwa piętra dobudówki mieściły już niewielkie izby mieszkalne, natomiast komunikację pomiędzy pierwszym a drugim piętrem i poddaszem przejmowała wąska, obła wieżyczka schodowa (wykusz), nadwieszona pomiędzy dwoma skrzydłami.
Przyziemie głównego bloku wieży Comrie zajmowane było przez jednoprzestrzenną, zwieńczoną sklepieniem kolebkowym komorę o funkcji spiżarni. Także górne kondygnacje nie odchodziły od średniowiecznego jeszcze schematu wewnętrznych podziałów wież mieszkalnych. Mianowicie na pierwszym piętrze znajdowała się aula (hall), czyli komnata reprezentacyjna w której skupiało się dzienne życie mieszkańców, a na drugim piętrze umiejscowiona była komnata mieszkalna o charakterze bardziej prywatnym, mieszcząca zapewne sypialnię. Dodatkowa izba znajdować się mogła na poddaszu, przeważnie przeznaczanym dla straży lub służby. Nie licząc parteru wszystkie kondygnacje zwieńczone były drewnianymi stropami i oświetlane niedużymi, prostokątnymi oknami o wydatnych ościeżach.
Stan obecny
Wieża znajduje się dziś w stanie porośniętej bluszczem ruiny. Dobudówka z klatką schodową przetrwała praktycznie do pełnej wysokości od strony południowej i zachodniej. Pozostałe dwie ściany uległy częściowemu zawaleniu, podobnie jak częściowo górne partie głównego bloku wieży. Wstęp na teren zabytku jest obecnie wolny, łącznie z możliwością wejścia do sklepionego pomieszczenia parteru.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
Salter M., The castles of the heartland of Scotland, Malvern 1994.