Historia
Okoliczne ziemie w okresie średniowiecza należały do opactwa Melrose, które przed nastaniem reformacji wydzierżawiło je rodzinie Cairncross (Carncorse). Jeden z jej przedstawicieli, prawdopodobnie wzmiankowany w źródłach pisanych w 1536 i 1550 roku William Carncros de Cowmislie, zbudował w pierwszej połowie XVI wieku wieżę mieszkalną, nazwaną rzekomo od znajdującej się na północy kaplicy św. Kolumbana. W XVII wieku budowla przeszła na ród Pringles, po których Colmslie kilkukrotnie zmieniało właścicieli. Ostatnimi byli członkowie rodziny Inneses of Stow, użytkujący wieżę do XIX wieku. Pod koniec stulecia została ona opuszczona i popadła szybko w ruinę.
Architektura
Wieżę wzniesiono z nieobrobionych kamieni polnych wzmacnianych w narożnikach większymi blokami żółtego piaskowca, na planie prostokąta o wymiarach 12,9 x 8,4 metra. Mieściła pierwotnie trzy kondygnacje oraz być może typowe dla szkockich budowli murowane poddasze, przykryte dachem dwuspadowym i na tyle wąskie, iż pozostawiało miejsce na dookolną galerię obronną. Nie widać śladów po portalu wejściowym na poziomie przyziemia, dlatego musiał się on znajdować na poziomie pierwszego piętra i być dostępny przez zewnętrzne drewniane schody lub ewentualnie drabinę.
Wewnątrz wieży najniższa, parterowa kondygnacja mieściła ciemną, wydaje się, iż nie zwieńczoną sklepieniem komorę o funkcji spiżarni lub magazynu. Być może nie posiadała ona ani jednego okna, o ile jakieś otwory szczelinowe nie znajdowały się w zawalonych fragmentach murów. Komunikację z wyższymi piętrami zapewniała cylindryczna klatka schodowa usytuowana we wschodnim narożniku.
Pierwsze piętro posiadało nieczęsto spotykany układ w szkockich wieżach mieszkalnych, gdyż zostało podzielone na dwa pomieszczenia. Wschodnie pełniło rolę kuchni zaopatrzonej w kominek i odpływ na nieczystości przebity przez jego tylną część. Ponadto znajdował się tam piec chlebowy, półka ścienna w murze wschodnim i mniejsza półka na świecę w ścianie północnej, umieszczona tuż obok klatki schodowej. Oświetlenie kuchni zapewniało pojedyncze okno po stronie południowej. Zachodnie, nieco większe pomieszczenie było natomiast komnatą dzienną, ogrzewaną kominkiem i oświetlaną dwoma skierowanymi ku południowi oknami. Wewnętrzne elewacje urozmaicały tam dwie wnęki ścienne.
Nie ma pewności czy drugie piętro podzielone zostało na dwie komnaty, czy było jednoprzestrzenne. Pojedynczy kominek we wschodniej ścianie wskazywałby raczej na jedną izbę o charakterze mieszkalnym. Jej oświetlenie zapewniały po dwa okna w bocznych ścianach, przy czym trzy z nich wyposażone zostały w boczne, kamienne siedziska ustawione w niszach okiennych. Pomiędzy oknami południowymi umieszczono w grubości muru komorę z latryną, której kanał ściekowy schodził poprzez ścianę do wylotu na samym dole wieży.
Stan obecny
Wieża znajduje się obecnie w stanie dość zaniedbanej, porośniętej roślinnością ruiny. Jej mury sięgają co prawda wysokości drugiego piętra, lecz posiadają znaczne ubytki, z największą wyrwą po stronie północnej. Wstęp na teren Colmslie jest wolny. W bliskiej odległości znajdują się jeszcze dwie wczesnonowożytne wieże mieszkalne: zrujnowana wieża Langshaw oraz odnowiona i zamieszkiwana wieża Hillslap.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 3, Edinburgh 1889.
The Royal Commission on the Ancient Monuments of Scotland, An Inventory of the Ancient and Historical Monuments of Roxburghshire, volume 2, Edinburgh 1956.