Historia
Zamek Kindrochit zbudowano w drugiej połowie XIV wieku, w osadzie Breamer na strategicznie ważnym skrzyżowaniu szlaków przy przeprawie przez rzekę Clunie Water, w pobliżu jej ujścia do rzeki Dee. Stanął on na miejscu wcześniejszej drewniano – ziemnej warowni z XI wieku, według prawdopodobnej tradycji będącej siedzibą króla Malcolma III (Malcolma Canmora). Pomiędzy 1371 a 1388 rokiem zamek wykorzystywany był przez Roberta II, pierwszego władcę Szkocji z dynastii Stuartów, który wydawał w Kindrochit liczne dokumenty w trakcie pobytów na polowaniach w okolicznych lasach.
Po śmierci Roberta II w 1390 roku, jego następca Robert III podarował zamek swemu szwagrowi Malcolmowi Drummond, earlowi Mar. Nowy właściciel rozbudował Kindrochit o czworoboczny donżon, lecz nie cieszył się nim zbyt długo, gdyż został porwany przez Alexandra Stewarta, syna Wolfa z Badenoch, w niewoli którego zmarł w 1402 roku. Dwa lata później na zamku Kildrummy Izabela, hrabina Mar została zmuszona do poślubienia Stewarta, który przejął od niej rodowe włości Mar.
Późniejsze losy zamku nie są znane, ale zapewne związane były z losem hrabstwa (earldom) Mar. W 1435 roku włączone zostało ono do dóbr Korony, pomimo roszczeń sir Roberta Erskina. Władcy do końca XV wieku nominowali zarządców Kindrochit, czasem łącząc tą godność z zarządem nad zamkiem Kildrummy. Nie wiadomo kiedy dokładnie Kindrochit zostało opuszczone lub zniszczone. W pierwszej ćwierci XVII wieku zamek znajdował się już w ruinie, która z czasem została rozebrana przez okolicznych mieszkańców, traktujących ją jako źródło darmowego budulca. Miejscowa tradycja przekazała legendę jakoby kres zamku nastąpić miał na skutek zarazy która dotknęła jego mieszkańców, przez co artyleria ostrzelała budowlę, zawalając ją wraz z przebywającymi w środku ludźmi.
Architektura
Zamek usytuowano na wschodnim brzegu Clunie Water, w pobliżu wysokiej nadrzecznej skarpy i funkcjonującego w pobliżu mostu. Po stronie południowej zapewne funkcjonowało podzamcze o zabudowie i obwarowaniach drewnianych. Całość od północy, wschodu i południa prawdopodobnie zabezpieczona była nawodnioną fosą, pełniącą później także rolę kanału młyńskiego.
Początkowo zamek składał się z nieregularnego obwodu obwarowań dostosowanych do kształtu terenu, a jego główną budowlą reprezentacyjno – rezydencjonalną był prostokątny w planie budynek auli (hall) o wymiarach 30,4 x 9,1 metrów i masywnych murach grubości około 3 metrów, mieszczący niesklepione gospodarcze przyziemie i górną, właściwą komnatę. W jego północnych narożnikach usytuowane były czworoboczne wieżyczki, a po stronie wschodniej w późniejszym etapie rozbudowy dostawiono w całości wysuniętą przed lico muru kolejną czworoboczną wieżę o wymiarach 8,3 x 6,8 metra.
Pod koniec XIV wieku wzniesiony został czworoboczny donżon o wymiarach około 19,5 x 13,1 metrów i imponującej grubości murów dochodzącej do 3,3 metrów, przy czym jego budowa z powodu braku miejsca wymusiła rozebranie południowej części starszego budynku auli. Donżon połączony był z kurtynami muru łączącymi się także z budynkiem auli i jedną lub dwoma wieżami. Otaczał on nieduży dziedziniec, być może wypełniony dodatkową zabudową pomocniczą. W kurtynie zachodniej, po północnej stronie donżonu, znajdowała się furta wiodąca nad rzekę i ku mostowi, natomiast główna brama przypuszczalnie znajdować się musiała po stronie południowej, skierowana w stronę podzamcza.
Najniższa kondygnacja donżonu mieściła aż trzy komory. Północna, najwęższa nie była skomunikowana z pozostałymi pomieszczeniami, zapewne prowadziło do niej jedynie przejście z poziomu górnego piętra, dlatego identyfikować ją można z wiezieniem. Środkowa, największa komora przyziemia dostępna była z zewnątrz od strony zachodniej i połączona z nieco mniejszą komorą południową. Obie zapewne służyły jako spiżarnie i piwnice na wino. Dodatkowo w północnym murze przyziemia wieży odkryto kanał, najpewniej będący odpływem ulokowanej powyżej latryny. W grubości muru zachodniego znajdowały się natomiast schody prowadzące na piętro, połączone z korytarzem wejściowym w przyziemiu wieży. Przypuszczać można, iż wzorem innych tego typu budowli donżon posiadał na pierwszym piętrze aulę, być może dostępną z zewnątrz także poprzez drewniane schody lub poprzez kładkę z korony muru obwodowego, a wyżej jedną lub dwie kondygnacje z prywatnymi komnatami mieszkalnymi.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego z zamku przetrwały jedynie dolne partie murów donżonu i północnej części budynku auli Roberta II, wzmocnione i uczytelnione w trakcie prac renowacyjnych w 2014 roku. Wstęp na ich teren jest darmowy, a zapoznać się na nich można z tablicami ilustrującymi historię i opis Kindrochit.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of Grampian and Angus, Malvern 1995.
Simpson W.D., The Royal Castle of Kindrochit in Mar, „Proc Soc Antiq Scot”, vol. 57, 1922-1923.