Historia
Miejscowe dobra zwane Bernis związane zostały z rodem Seton w latach 1321-1322, kiedy to król Robert Bruce nadał je Alexandrowi de Seyton. Zamek Barnes był ambitnym, lecz niestety nigdy nie ukończonym dziełem sir Johna Setona, właściciela pobliskiego zamku Garleton. Urodzony w 1533 roku, Seton pełnił obowiązki na dworze króla Jakuba VI oraz dyplomaty w Hiszpanii u boku Filipa II. Po powrocie do Szkocji otrzymał godność skarbnika i przewodniczącego parlamentu, urzędy które pozwoliły mu na budowę nietypowego, jak na szkockie warunki, zapewne inspirowanego budownictwem z półwyspu pirenejskiego zamku. Śmierci Johna Setona w 1594 roku najpewniej przerwała prace budowlane, które zostały ostatecznie porzucone.
Architektura
Zamek usytuowano na wschodnim, łagodnym zboczu wzgórz Garleton opadającym w kierunku wschodnim. Otrzymał w planie formę regularnego czworoboku o wymiarach 50 x 38 metrów, nawiązującego do średniowiecznych zamków koncentrycznych, poprzez budowę sześciu kwadratowych i prostokątnych wież, a właściwie baszt, wysuniętych praktycznie w całości przed lico muru obwodowego i zapewniających obronę flankową.
Zabudowę wewnętrzną umieszczono w dwóch skrzydłach: północno – wschodnim oraz mniejszym północno – zachodnim, przeznaczonym zapewne na izby gospodarcze i pomocnicze. Nad głównym skrzydłem dominować miały masywne, umieszczone na dziedzińcu wieże lub budynki o wieżowym charakterze, sąsiadujące z mniejszymi ryzalitami mieszczącymi klatki schodowe. Prawdopodobnie pośrodku owych wież znaleźć się miało główne wejście do zabudowań mieszkalno – reprezentacyjnych, składających się w przyziemiu z trzech sklepionych kolebkowo pomieszczeń i długiego korytarza z obu stron. Obie te części rozdzielone zostały pozbawionym sklepień pomieszczeniem, wskazując tym na chęć umieszczenia w nim głównej klatki schodowej. Izbę gospodarczą, a konkretnie kuchnię mieściła w przyziemiu wieża zachodnia, połączona załamanym przejściem z głównym korytarzem i zaopatrzona w kominek. Podobny kominek znajdował się również w wieży wschodniej. Były to prawdopodobnie jedyne paleniska zaplanowane dla wszystkich pomieszczeń przyziemia. Ciekawą, sklepioną, starannie wybudowaną niszę, czy też komorę (2,4 x 1 metr w planie, 1,8 metra wysokości) o nieznanym przeznaczeniu umieszczono po przeciwnej stronie wejścia do kuchni, w grubości muru obwodowego. Jej oświetlenie zapewniał jedynie pojedynczy otwór szczelinowy, co wskazywałoby na chęć umieszczenia tu więzienia.
Wjazd do zamku usytuowano po przeciwnej do zabudowań mieszkalnych stronie majdanu, pośrodku kurtyny południowo – zachodniej, flankowanej przez dwie baszty narożne. Jedna z nich wraz z trzema kolejnymi broniła także zachodniego muru, najbardziej zagrożonego odcinka zamku. Przeciwległy, wschodni fragment zamku chroniony był tylko dwoma basztami, zapewne z powodu większego nachylenia zbocza. O planowanej funkcji obronnej baszt świadczy przeprucie ich dolnych partii przez liczne otwory strzelcze, przystosowane do użycia broni palnej.
Stan obecny
Mury obwodowe oraz zabudowania udało się wznieść do wysokości kondygnacji przyziemia, nieco wyższe, sięgające poziomów pierwszego piętra są jedynie dwie z baszt. Całość znajduje się w postaci niezabezpieczonej i zaniedbanej ruiny, co gorsza wykorzystywanej przez okolicznych rolników do składowania swojego sprzętu. Wstęp na teren ruin zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.
Lindsay M., The castles of Scotland, London 1995.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 2, Edinburgh 1887.
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Eighth report with inventory of monuments and constructions in the county of East Lothian, Edinburgh 1924.