Historia
Wieża mieszkalna Auchenharvie, sądząc po podobieństwie do wież Law i Barr, zbudowana została w XV wieku. Jej fundatorami byli członkowie rodu Cunningham z Kilmaurs, którzy też byli jej jedynymi właścicielami przez cały okres funkcjonowania budowli.
Nie wiadomo kiedy dokładnie i z jakiego powodu wieża została opuszczona, przypuszczać jedynie można, iż zadecydowały o tym zbyt skromne warunki mieszkaniowe i brak miejsca na poważniejszą rozbudowę. Ostatnia informacja o zamieszkiwaniu wieży pojawiła się na początku XVII wieku, kiedy to kartograf Timothy Pont, tworząc w latach 1604 – 1608 mapę, umieścił na niej Auchenharvie. Przypuszczalnie wieża została opuszczona na początku XVIII stulecia, gdy jej właściciele przeprowadzili się do nowo wybudowanego dworu Seabank House w Stevenson.
Według miejscowej tradycji w XIX wieku ruiny wieży miały być wykorzystywane przez „porywaczy zwłok”, kradnących ciała zmarłych na użytek akademii medycznych. Ukrywane w Auchenharvie miały być później przewożone do Glasgow i sprzedawane studentom anatomii.
Architektura
Wieża zbudowana została na skalistym, niewysokim wzgórzu usytuowanym pośród podmokłych i bagiennych terenów. Stoki pagórka zostały ścięte z trzech stron i uczynione bardziej niedostępnymi w trakcie prac budowlanych, kiedy to czerpano stamtąd materiał budowlany.
Wieżę wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 11,1 x 8,7 metra, przy grubości murów wynoszącej 1,8 metra. Wejście umieszczone zostało na wysokości pierwszego piętra w ścianie wschodniej. Pierwotnie prowadziły do niego zapewne drewniane schody lub drabina, łatwo demontowane w razie zagrożenia. Wieża zwieńczona była przedpiersiem, przypuszczalnie blankowanym, osadzonym na charakterystycznym, schodkowym gzymsie, wysuniętym poza lico murów. W narożach wieżę zaopatrzono w półkoliste bartyzany. Otwory okienne były niewielkich rozmiarów, o czworobocznych kształtach. Wejście znajdowało się w ścianie południowej, na wysokości paru metrów nad poziomem gruntu, skąd prowadziło do pomieszczenia pierwszego piętra. Prowadzić musiała do niego drabina lub drewniane schody.
Wewnątrz na poziomie sklepionego kolebkowo przyziemia umieszczono komorę o funkcji magazynu lub spiżarni, doświetlaną od wschodu i zachodu niewielkimi oknami. Dostęp do niej możliwy był jedynie z górnego piętra, zapewne za pomocą otworu w suficie, gdyż nie odnaleziono śladów po kamiennych schodach. Pierwsze piętro mieściło aulę (hall), główną komnatę reprezentacyjną w której koncentrowało się codzienne życie. Była ona sklepiona i ogrzewana kominkiem umieszczonym w ścianie południowej, tuż obok okna. Na drugie piętro wiodła cylindryczna klatka schodowa wstawiona w mur w południowo – zachodnim narożniku. Znajdowała się tam prywatna komnata mieszkalna, być może wychodząca nieco powyżej murów obwodowych na wysokość poddasza. Musiała jednak być na tyle zwężona w górnej części, by pozostawić miejsce na galerię obronną wokół przedpiersia.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego zachowała się ściana południowa dochodząca w dwóch miejscach do wysokości gzymsu wieńczącego (około 7 metrów) oraz część ściany zachodniej i krótki fragment muru wschodniego. W ścianie południowej widoczny jest uszkodzony pierwotny otwór wejściowy oraz od strony wewnętrznej pozostałości kominka, w zachodniej natomiast relikty klatki schodowej. Wstęp na teren ruin jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Coventry M., The Castles of Scotland, Prestonpans 2015.
MacGibbon D., Ross T., The castellated and domestic architecture of Scotland from the twelfth to the eighteenth century, t. 5, Edinburgh 1892.
Holder G., Scottish Bodysnatchers, Cheltenham 2010.