Achastle – zamek

Historia

   Zamek Achastle, zwany także Langwell, prawdopodobnie zbudowany został w XV wieku przez Johna Bega, jednego z synów piątego earla Sutherland. Jego losy, a także data i przyczyna zniszczenia lub opuszczenia nie są znane. Jeszcze w 1788 roku istniały znaczne pozostałości obwarowań i zabudowań zamku, włącznie z dwoma czworobocznymi wieżami u czoła. Prawdopodobnie zostały one rozebrane w XIX wieku w celu pozyskania materiału budowlanego, mogły też zostać unicestwione na skutek obsunięć ziemi ze stoków.

Architektura

   Zamek usytuowano przy wyjątkowo stromej skarpie, opadającej po stronie południowej niemal pionowo do Morza Północnego oraz pomiędzy wodami strumieni Berriedale i Langwell. Jedyny możliwy dojazd na cypel od strony północnej i zachodniej zabezpieczono szerokim na 11,5 metra przekopem o głębokości maksymalnie 4 metrów, przez który wiodła szeroka na 2,8 metra grobla, umieszczona w północno – zachodnim narożniku. Teren przed zamkiem lekko się wznosił w stronę odległych o parę kilometrów wzgórz na północnym – zachodzie.
   Zamek składał się z kamiennego czworobocznego donżonu oraz otoczonego murem obronnym dziedzińca o wymiarach około 21,7 x 14 metrów. Donżon stanowił południowo – wschodnią, narożną część założenia, gdzie był wysunięty w stronę nadbrzeżnych skarp przed kurtynę południową. Po przeciwnej stronie prawdopodobnie obronę czoła zamku stanowiły dwie czworoboczne wieże, lekko wysunięte przed kurtynę pomiędzy nimi w stronę północnego odcinka fosy.
   Grubość murów obronnych dochodziła w przyziemiu do około 1,3-1,5 metra. Z racji poprowadzenia przy stokach były one wzmocnione solidnymi cokołami. Zwieńczenie murów mogło mieć formę niezadaszonego chodnika straży z blankowanym przedpiersiem. W podobny sposób zapewne zwieńczony był donżon oraz obie wieże północne, na których obronne galerie mogły otaczać dwuspadowe przykrycia poddaszy.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. Widoczne są jedynie pozostałości północnej ściany donżonu, dochodzące w najwyższym miejscu do wysokości około pół metra oraz ślady fosy. W ciągu ostatniego wieku degradacja murów musiała drastycznie postąpić, gdyż jeszcze na początku XX stulecia ich wysokość dochodziła do około 3 metrów. Wstęp na teren nikłych ruin jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Salter M., The castles of western and northern Scotland, Malvern 1995.
The Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments and Constructions of Scotland. Third report and inventory of monuments and constructions in the county of Caithness, Edinburgh 1911.