Historia
Kościół powstał w drugiej połowie, lub być może pod koniec XV wieku, choć wieś Strážky odnotowana została w źródłach pisanych już w 1251 roku. Na przełomie XV i XVI wieku została dobudowana kruchta, a następnie wnętrze ozdobiono późnogotyckimi malowidłami ściennymi. Pod koniec XVI wieku, po przejęciu obiektu przez protestantów, zachodnie wejście do nawy zostało zamurowane, natomiast wnętrze wypełniła drewniana empora. Prawdopodobnie zamalowano też wówczas średniowieczne polichromie. W pierwszej połowie XVII wieku przy północnej ścianie nawy dodano prostokątny aneks. Służył on jako kostnica, magazyn, a w przypadku zagrożenia pełnił również funkcją obronną, o czym świadczyłyby wąskie otwory szczelinowe. Po drobnych korektach w XVIII i XIX wieku, poważny remont kościoła przeprowadzono w 1970 roku. Wymagały tego problemy statyczne budynku i zawilgocenie jego ścian. W 1986 roku przeprowadzono badania późnogotyckich malowideł ściennych, a ich odnowienie nastąpiło na początku lat 90-tych XX wieku.
Architektura
Kościół zbudowany został w dolinie rzeki Poprad, w sąsiedztwie średniowiecznego gródka i obronnej wieży, następnie wykorzystywanej jako dzwonnica. Powstał jako mała, jednonawowa i bezwieżowa budowla z węższym od korpusu, wielobocznie zamkniętym na wschodzie prezbiterium i zakrystią po stronie północnej. W okresie późnego średniowiecza przed południowym wejściem dobudowana została kruchta, ponadto funkcjonowało wówczas jeszcze wejście od strony fasady zachodniej. Wewnątrz zarówno nawa, prezbiterium, jak i zakrystia przykryte zostały sklepieniami krzyżowo – żebrowymi, choć od strony zewnętrznej uskokowymi przyporami wzmocniono jedynie część wschodnią budowli. Kościół oświetlały duże ostrołuczne okna wypełnione maswerkami, przeprute jedynie od wschodu i południa, a więc tam gdzie można było uzyskać najwięcej światła słonecznego.
Stan obecny
Konstrukcja kościoła zachowała się w praktycznie pierwotnej formie późnogotyckiej. Wraz z malowidłami ściennymi i elementami architektonicznymi wnętrz (portale, pastoforium, maswerki okienne) oraz sklepieniami krzyżowo – żebrowymi, jest to cenny przykład sztuki późnogotyckiej na Słowacji. Spośród średniowiecznego wyposażenia w kościele znajdują się trzy późnogotyckie ołtarze z pierwszej ćwierci XVI wieku. Najstarszy ołtarz z połowy XV wieku przeniesiony został do muzeum w Bratysławie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Podolinský Š., Románske kostoly, Bratislava 2009.
Slovensko. Ilustrovaná encyklopédia pamiatok, red. P.Kresánek, Bratislava 2020.