Historia
Kaplica św. Anny zbudowana została około przełomu XIV i XV wieku, prawdopodobnie jako budowla sakralna związana z chowaniem zmarłych na cmentarzu przy sąsiednim kościele farnym. W XVI wieku, gdy kościół przejęli protestanci, w kaplicy mogły być odprawiane nabożeństwa katolickie. Na początku drugiej połowy XVIII stulecia wnętrze kaplicy zostało przekształcone w związku z budową krypty i założeniem nowego sklepienia. W połowie XX wieku przeprowadzono remont kaplicy, a jednocześnie administracja państwowa odrzuciła pomysły rozbiórki zabytku, ku któremu skłaniali się miejscowi decydenci. Ostatnie większe prace renowacyjne kaplicy prowadzono w latach 80-tych XX stulecia.
Architektura
Kaplica wzniesiona został po południowej stronie rzeki Teplica, w pobliżu starszego, romańskiego kościoła farnego. Zbudowana została w stylistyce gotyckiej, jako niewielka salowa budowla sakralna o lekko wydłużonym korpusie, po stronie wschodniej zamkniętym wielobocznie. Całość przykryta została jednym dwuspadowym dachem o kilku załamaniach nad wschodnim zamknięciem. Prezbiterium w tak małej budowli nie zostało wyodrębnione zewnętrznie z bryły, nie utworzono też żadnych aneksów (przedsionek, zakrystia itp.)
Elewacje zewnętrzne kaplicy były proste, surowe, nie rozdzielone przyporami, pozbawione podziałów wertykalnych za wyjątkiem otworów okiennych. Akcent poziomy wprowadził jedynie niski cokół oraz gzyms pod okapem dachu (za wyjątkiem ściany zachodniej). Okna uzyskały obustronne rozglifienia i ostrołuczne zamknięcia. Prześwity wypełniono kamiennymi, dwudzielnymi maswerkami, operującymi motywami trójliści i czwórliści. Wejście do kaplicy utworzono dość nietypowo pośrodku ściany północnej, co zapewne wynikało z usytuowania pobliskiego kościoła parafialnego. Osadzony został tam ostrołuczny portal, profilowany tym samym układem wałków i rowków od cokołu po klucz archiwolty.
Wnętrze kaplicy przykrywało sklepienie krzyżowo – żebrowe, zapewne o układzie sześciodzielnym nad wschodnim zamknięciem. Żebra sklepienia opuszczone były na przyścienne wsporniki, z których co najmniej jeden miał formę maski. Elewacje wewnętrzne kaplicy w okresie gotyku pokryte były barwnymi malowidłami. Część prezbiterialna przypuszczalnie nie była wyróżniona w żaden sposób (lektorium, arkada).
Stan obecny
Kaplica zachowała do czasów współczesnych drobną, gotycką bryłę, bez żądnych nowożytnych aneksów i dobudówek. Spośród detali architektonicznych przetrwał portal północny oraz dwa okna, oba wypełnione maswerkami (bez ułamanych środkowych lasek). Niestety nie zachowało się gotyckie sklepienie we wnętrzu. Widoczna jest tylko jedna konsola wraz z wyprowadzeniem żebra sklepiennego. Sąsiedni kościół farny jest budowlą nowożytną z XVII wieku, powstałą przy wykorzystaniu jednej ściany romańskiej budowli.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Judák V., Poláčik Š., Katalóg patrocínií na Slovensku, Bratislava 2009.
Slovensko. Ilustrovaná encyklopédia pamiatok, red. P.Kresánek, Bratislava 2020.
Súpis pamiatok na Slovensku, zväzok tretí R-Ž, red. A.Güntherová, Bratislava 1969.