Historia
Zamek Solivar zwany także Zbójnickim Zamkiem zbudował rycerz Jerzy z rodu Boksów po 1288 roku, kiedy to otrzymał z rąk królewskich rozległe włości obejmujące źródła solanki. Zasłużył się on Władysławowi IV walcząc z czeskim królem Przemysłem Ottokarem II i Tatarami. Potomkowie Jerzego przyjęli nazwisko Soos, od węgierskiego słowa sós — słony. Warzelnia soli stała się źródłem bogactwa rodu, który utrzymał posiadłość mimo prób odzyskania jej przez króla. Spór przycichł po odkryciu większych złóż soli w pobliskim Solivarze, których posiadanie zadowoliło monarchę. W 1579 roku jednak wszystkie złoża zostały skonfiskowane i przeszły na własność dworu. W niespełna sto lat później Soosowie stracili również i zamek, który został skonfiskowany za udział w spisku palatyna Vesselenyiego. Na mocy uchwały węgierskiego sejmu zamek został zniszczony w 1715 roku.
Architektura
Zamek został zbudowany na skalnym wzniesieniu którego strome stoki zapewniały mu bezpieczeństwo od zachodu, a w dużym stopniu także od północy i południa. Droga do zamku mogła być poprowadzona jedynie od strony wschodniej po terenie ukształtowanym w parę stopni o łącznej różnicy wysokości aż 20 metrów. Górna część zamku o wymiarach 45×9 metrów składała się z kwadratowej w planie wieży o długości boku 8 metrów i cylindrycznej wewnętrznej przestrzeni zwieńczonej drewnianymi stropami oraz dwuprzestrzennego budynku mieszkalnego. W późniejszym okresie dobudowano zamek średni wzmocniony cylindryczną basztą na wschodnim, łagodniejszym stoku wzgórza. Jej średnica wynosiła 5,5 metra, a grubość ścian jedynie 0,8 metra. Także grubość murów tej części zamku nie była duża i wynosiła tylko pół metra. Jedynie mury górnej części warowni miały szerokość dochodzącą do 1,5 metra. Zamek średni był bardzo wąski i zapewne służył jedynie celom obronnym, jako, iż ciężko byłoby umieścić tam zabudowę gospodarczą. Najniżej ulokowano przedzamcze wschodnie (zamek dolny), zabezpieczone ziemnym wałem z palisadą i szeroką aż na 9-12 metrów fosą, przez którą zapewne przerzucono drewniany most.
Stan obecny
Zamek Solivar w zasadzie nie przetrwał do czasów współczesnych. Największym jego fragmentem są pozostałości kwadratowej wieży na wysokiej skale, które można dostrzec ze szlaku. Fragment ten nie ma więcej niż 3-4 metry wysokości. Po budynku mieszkalnym pozostały jedynie wyciosane wgłębienia w skale. W rzadkim, bukowym lesie, kilkanaście metrów od wierzchołkowych skał, zachowały się małe fragmenty okrągłej wieży i zewnętrznego muru średniego zamku. Poniżej są widoczne ślady przekopu i wały, które zapewne tworzyły dolny zamek.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Bóna M., Plaček M., Encyklopedie slovenských hradů, Praha 2007.
Sypek A., Sypek.R., Zamki i obiekty warowne Słowacji Wschodniej, Warszawa 2005.
Wasielewski A., Zamki i zamczyska Słowacji, Białystok 2008.