Historia
Kościół powstał w pierwszej połowie XIII wieku. Na początku XIV wieku budynek został przebudowany w stylu gotyku, przy czym do pierwotnej świątyni dostawiono wówczas prezbiterium. Pod koniec XIV stulecia od północy dobudowano boczną nawę, zaś w XVI wieku nawa główna otrzymała sklepienie.
W 1611 roku kościół na krótko przeszedł w ręce ewangelików, już jednak w 1617 był znów katolicki. Protestanci ponownie przejęli budynek w 1645 roku podczas buntu Jerzego Rakoczego. W tym okresie do nawy dobudowano od południa kruchtę, a cały kościół został otoczony przez mur. Mniejszych modyfikacji dokonano także w XIX i XX wieku. Podczas II wojny światowej górna część wieży została poważnie uszkodzona przez rosyjskich żołnierzy.
Architektura
Kościół był pierwotnie budowlą późnoromańską z imponującą, smukłą, czworoboczną zachodnią wieżą, jednonawowym korpusem i zakrystią po stronie północnej. Na początku XIV wieku dobudowane zostało wielobocznie zamknięte, gotyckie prezbiterium (powstałe na miejscu starszego prezbiterium o nieznanym kształcie) i północna nawa boczna (kaplica). Nawy główna i boczna pierwotnie posiadały osobne dachy siodłowe, który później zastąpił jeden wspólny.
Pierwotną romańską budowlę oświetlały nieduże, mocno rozglifione na zewnątrz i półkoliście zwieńczone okna (dwa po stronie południowej nawy). Gotyckie otrzymały już formę ostrołukową, były dużo większe, wypełnione dwudzielnymi maswerkami (okno w północnej ścianie nawy) lub jednodzielne, zwieńczone trójliśćmi (prezbiterium). Co najmniej część okien wypełniona była barwnymi witrażami, prawdopodobnie zbliżonymi do zachowanego w gotyckim oknie po wschodniej stronie nawy bocznej, gdzie umieszczono witraż przedstawiający, oprócz motywów roślinnych, wieżę niebiańskiej Jerozolimy.
Wewnątrz nawa główna pierwotnie przykryta była płaskim, drewnianym stropem, wymienionym w XVI wieku na oparte na środkowym filarze sklepienie. Nawa boczna otrzymała sklepienie krzyżowo – żebrowe już w chwili powstania, podobnie jak wzmocnione uskokowymi przyporami prezbiterium.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Strona internetowa apsida.sk, Pezinok.