Ochtiná – kościół św Mikołaja

Historia

   Kościół św. Mikołaja powstał na przełomie XIII i XIV wieku. Pierwsza pisemna wzmianka o nim znalazła się w spisie papieskich dziesięcin z lat 1332 – 1337. W latach 1340 – 1380 dokonano przebudowy prezbiterium i przepruto nowe, gotyckie okna. Wykonano także bogatą dekorację freskową, bardzo zbliżoną do malowideł w pobliskim kościele w Koceľovcach. Kolejna, znaczna rozbudowa i powiększenie kościoła nastąpiło w drugiej połowie XV wieku.
  
Podczas reformacji, przed 1545 rokiem, kościół został przejęty przez ewangelików. Około 1635 roku przebudowali oni pierwotnie płaski drewniany strop, zamalowali średniowieczne freski i  przekształcili okna nawy. Pod koniec XVII lub na początku XVIII wieku, dodali emporę do wnętrza nawy. W drugiej połowie XVIII wieku wieża otrzymała drewnianą nadbudówkę i barokowy hełm. Gotyckie freski odkrył w 1894 roku I. Groh, który następnie w latach 1901-1907 wyremontował je, niestety w niezbyt zadowalający sposób. Kolejne, nienaruszone freski ujawniono w latach 70-tych ubiegłego wieku. W latach 1958-1959 cały kościół został odnowiony.

Architektura

   Pierwotnie kościół miał postać usytuowanej na niewielkim wzniesieniu jednonawowej, bezwieżowej budowli z węższym prezbiterium po stronie wschodniej na planie kwadratu. W drugiej połowie XIV wieku przekształcono prezbiterium na większe, gotyckie i wielobocznie zamknięte, a także zwieńczono jego podwyższone mury sklepieniem krzyżowo-żebrowym.
   Wnętrze kościoła otrzymało wówczas bogatą dekorację w postaci ściennych malowideł. Głównym motywem fresków było szczegółowo ukazane życie Chrystusa, obok którego pojawiły się postacie ewangelistów, apostołów i innych świętych. Niezwykłym motywem było apokaliptyczne zwierzę na łuku tęczy, czy wizerunek św. Trójcy w kształcie głowy o trzech twarzach, która znalazła się na ościeżu okrągłego okna na wschodniej ścianie prezbiterium.
   W drugiej połowie XV wieku od strony północnej dobudowano boczną nawę ze sklepieniem gwiaździstym, połączoną z nawą główną dwoma arkadami. Zbudowano również masywną czworoboczną wieżę, w której zamontowano romańskie okna, prawdopodobnie ze starszej budowli, a po północnej stronie prezbiterium powstała kwadratowa zakrystia, przykryta wewnątrz sklepieniem kolebkowym.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Mencl V., Stredoveká architektúra na Slovensku, Praha 1937.

Strona internetowa apsida.sk, Ochtiná.