Historia
Wieża strażnicza została wybudowana w latach 1564 – 1571 w celu ochrony miasta Krupina i Bańskiej Szczawnicy przed tureckimi najazdami. Należała ona do systemu sygnalizacyjno – obronnego środkowej Słowacji. Pozostałe wieże znajdowały się m.in przy: zamku Čabraď, zamku Sitno pod Bańską Szczawnicą, w Zwoleniu, Bańskiej Bystrzycy oraz wsi Ľubietová. W późniejszych czasach wieża Vartovka informowała także o ruchach wojsk powstańczych i cesarskich. W 1663 roku została zdobyta przez Turków, jednak już w 1685 roku odbiły ją wojska Karola Lotaryńskiego. Była użytkowana do początków XVIII wieku, potem została opuszczona. W latach 60-tych XX wieku została odnowiona.
Architektura
Wieża ma 13 metrów wysokości i stoi na wzgórzu górującym nad miastem Krupina, dającym doskonały ogląd okolicznych terenów. Obserwację ułatwiał drewniany ganek obiegający jej najwyższą kondygnację, osadzony na masywnych kamiennych wspornikach. Wejście do wieży znajdowało się w górnej części i pierwotnie dostępne było po drewnianej drabinie. Ponadto jedynymi otworami były wąskie szczeliny doświetlające przedostatnią kondygnację.
Stan obecny
Z pośród kilku istniejących do dziś strażnic z przełomu średniowiecza i renesansu znajdujących się na teranie Słowacji, wieża Vartovka jako jedyna zachowała się w całości w stanie oryginalnym. W ostatnich latach zrekonstruowano jej drewniany ganek i udostępniono zabytek dla zwiedzających.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Wasielewski A., Zamki i zamczyska Słowacji, Białystok 2008.