Historia
Kościół został zbudowany w IX lub X wieku w okresie istnienia Państwa Wielkomorawskiego i jest jedną z najstarszych budowli na terenie Słowacji. Pierwszą poważną przebudowę budowla przeszła około połowy XIII wieku. Zastąpiono wtedy okna po stronie północnej nowymi, gotyckimi oraz usunięto narteks. Na przełomie XIII i XIV wieku całe wnętrze ozdobiono freskami, a około sto lat później powiększono okna po południowej stronie nawy do formy gotyckiej. Również w XV wieku zastąpiono pierwotny portal wejściowy nowym gotyckim. Kolejne modyfikacje nastąpiły w XVII i XVIII wieku i dotyczyły także okien. Pierwsze badania archeologiczne wokół kościoła przeprowadzono w 1964 roku, a w 2000 roku, rozpoczęto restaurację kościoła.
Architektura
Budowla jest małą (11,9 x 5,2 metra), przedromańską, jednonawową świątynią z kwadratowym prezbiterium (dostawionym niesymetrycznie) po wschodniej stronie. Obie części zbudowano ze spajanego mocną zaprawą piaskowca. Wykopaliska wykazały, iż pierwotnie od strony zachodniej kościół posiadał również kwadratowy narteks (3,8 x 2,7 metra), czyli kryty przedsionek. Przyłączony był on na całej szerokości zachodniej fasady i z tamtej strony także prowadziło do niego wejście. W południowej części przedsionka znajdował się jakiś murowany obiekt, interpretowany jako piscina lub grób. Wejście do nawy prowadziło przez wąski (1,1 metra) portal w fasadzie, ponad którym umieszczono małe półokrągłe okienko. Po dwa kolejne okna oświetlały nawę z boków oraz prezbiterium ze wschodniej i południowej ściany. Nawa pierwotnie przykryta była albo sklepieniem kolebkowym, albo była otwarta na więźbę dachową, natomiast prezbiterium oryginalnie posiadało sklepienie kolebkowe. Oba pomieszczenia nie były pierwotnie od siebie odizolowane i posiadały glinianą posadzkę na tym samym poziomie wysokości.
Stan obecny
Kościół należy do najcenniejszych zabytków sakralnych, jest jednym z najstarszych zachowanych kościołów na terenie Słowacji oraz najważniejszym i jedynym zachowanym w całości zabytkiem architektury wielkomorawskiej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Stredoveký kostol. Historické a funkčné premeny architektúry, red. Pomfyová B., Bratislava 2015.
Strona internetowa apsida.sk, Kopčany.