Historia
Romański kościół św. Michała powstał na początku XII wieku na miejscu grodziska z epoki żelaza i na fundamentach wcześniejszej świątyni z połowy XI stulecia. W XII lub XIII wieku przeszedł pod administrację klasztoru benedyktynów. Wtedy też dobudowano mu zachodnią wieżyczkę oraz najpewniej emporę. Pod koniec XVIII stulecia przeprowadzono przebudowę w trakcie której mury obwodowe nawy podwyższono, poszerzono wejście, zmodyfikowano kruchtę i okna na wieży oraz wymieniono wyposażenie wewnętrzne. W 1803 roku wybudowano nowy kościół bezpośrednio we wsi, przez co kościół św. Michała przestał pełnić swoją pierwotną rolę. Szczęśliwie uniknął rozbiórki, a w XIX i XX wieku przeprowadzano jego prace remontowe.
Architektura
Kościół zbudowano na wyniosłym wzgórzu ponad wsią, otoczonym szerokim zakolem rzeki Nitry. Od zachodu graniczy z urwiskiem, a od wschodu z ziemnym wałem dawnego grodu, ponadto w średniowieczu otoczony był cmentarzem. Wzniesiono go z łamanego kamienia, spiętego w narożach większymi kwadrami, natomiast empora i wieżyczka zostały zbudowane z cegły.
Kościół jest małą, romańską budowlą o długości około 10 metrów, z jednonawowym korpusem zamkniętym od wschodu półkolistą apsydą i wieżyczką wyrastającą z zachodniej części nawy. Wewnętrzne wymiary nawy to 6,3 x 4,3 metra, zaś apsyda ma 2,9 metra szerokości. Jedyne otwory okienne wzorem kościołów średniowiecznych znajdują się w nawie w elewacji południowej, dwa dodatkowe doświetlają także ozdobioną fryzem apsydę. Okna w wieżyczce pierwotnie ozdobione były maswerkami w kształcie trójliści. Wejście do kościoła umieszczono w południowej ścianie nawy, lecz jego pierwotna forma nie jest znana.
Na przełomie XII i XIII wieku po południowej stronie kościoła wzniesiono dwuprzestrzenny aneks, być może związany z faktem, że kościół był wówczas własnością mnichów benedyktyńskich. Główna część dobudówki była prawie tak długa jak nawa, a od strony wschodniej łączyła się z mniejszą przestrzenią o rzucie prostokąta, tak że cała dobudówka osiągnęła mniej więcej taką samą długość jak sam kościół. Aneks zanikł na przełomie XIV i XV wieku.
Wewnątrz kościół posiada emporę, najpewniej wstawioną do środka w późniejszym etapie, już po zbudowaniu świątyni. Świadczy o tym nierówne rozstawienie filarów i tylko jeden przyścienny pilaster. Empora zachodnia, wznosząca się w przyziemiu na trzech arkadach, jest podsklepiona polami o formie kopulastej. Na piętrze oddzielona jest od nawy pełnym murem, przeprutym kolejnymi trzema półkoliście zamkniętymi arkadami.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Mencl V., Stredoveká architektúra na Slovensku, Praha 1937.
Tomaszewski A., Romańskie kościoły z emporami zachodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier, Wrocław 1974.
Strona internetowa apsida.sk, Dražovce.