Historia
Kościół w Čečejovcach, wsi po raz pierwszy wzmiankowanej w źródłach pisanych w 1317 roku, zbudowany został w ostatniej ćwierci XIII wieku, przy czym nawa i prezbiterium powstały w ramach jednej akcji budowlanej, natomiast zakrystia dostawiona została niewiele później. Sam kościół w dokumentach pojawił się w latach 30-tych XIV wieku, w trakcie pobierania papieskiej dziesięciny. Musiał więc pełnić funkcję parafialną.
W pierwszej połowie XIV wieku wnętrze kościoła pokryto polichromiami o bizantyjskich i włoskich wpływach. W kolejnych stuleciach budynek unikał większych przekształceń. Dopiero gdy w 1703 roku przeszedł w ręce gminy kalwińskiej, średniowieczne malowidła zamalowano. W okresie baroku kościół musiał być również uszkodzony jakimś pożarem, na skutek którego zniszczone zostały freski w nawie. W 1763 roku wstawiono do środka ambonę, a na początku XIX wieku nawa otrzymała nowy płaski strop. W 1893 roku odkryte zostały zamalowane polichromie, które odrestaurowano po drugiej wojnie światowej. Prace renowacyjne miały też miejsce w latach 1993-1994 i w latach 1995-1998, gdy przeprowadzono kompleksową renowację świątyni.
Architektura
Kościół powstał jako wczesnogotycka, typowa dla Gemeru, Spiszu i okolic Koszyc wiejska budowla sakralna, składająca się z prostokątnego w planie korpusu nawowego, węższego i krótszego, czworobocznego prezbiterium po stronie wschodniej oraz dostawionej do niego od północy zakrystii, równej mu długością, ze zlicowaną elewacją wschodnią. Całość usytuowana została na stosunkowo równym i płaskim prawym brzegu strumienia Čečejov.
Wejście do kościoła pierwotnie znajdowało się po stronie południowej w otworze o lekkim ostrołuku, bez kamiennych ościeży. Oświetlenie zapewniały bardzo wąskie, półkoliście zamknięte otwory, o większych rozglifieniach umieszczonych od strony wewnętrznej. Przepruto je w południowej ścianie nawy, oraz we wschodniej i południowej ścianie prezbiterium, natomiast mury północne i zachodnie w średniowieczu pozbawione były jakichkolwiek otworów (poza wejściem do zakrystii w północnej ścianie). Wynikało to z powszechnych w średniowieczu przesądów (utożsamianie północy z siłami zła) lub ze względów praktycznych (mała ilość światła od strony północnej, chęć unikania nadmiernego zimna).
W środku sklepieniami kolebkowymi przykryto prezbiterium oraz zakrystię, nawa oryginalnie posiadała jedynie płaski, drewniany strop lub otwartą więźbę dachową. Dodatkowo w ścianie północnej prezbiterium utworzono małą kwadratową wnękę na kościelne precjoza. Największą ozdobę budowli stanowiły barwne polichromie, od pierwszej połowy XIV wieku pokrywające ściany i sklepienie prezbiterium, a pierwotnie także i nawę. Prawie całą górną część chóru zajął wizerunek Chrystusa w manderoli – Maiestas Domini, a poniżej, na ścianach dwa pasy cyklu maryjno – chrystologicznego.
Stan obecny
Kościół zachował się w dobrym stanie, przekształceniu uległy jedynie dwa z trzech okien południowej ściany nawy. Zamurowano też oryginalny portal południowy i pierwotne wejście do zakrystii, przebito natomiast nowy otwór wejściowy i okienny w ścianie zachodniej. Najgorzej z zabytkowymi, wczesnogotyckimi murami współgra współczesny wielospadowy dach. Kościół nadal służy do regularnych nabożeństw, lecz w ramach imprezy Ars Antiqua Europae In Via Gothica odbywają się w nim również koncerty muzyki dawnej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Podolinský Š., Gotické kostoly, Bratislava 2010.
Tajkov P., Archeologické výskumy stredovekých kostolov v Čečejovciach, Turni nad Bodvou, Kysaku a Hrhove, „Východoslovenský pravek”, 9/2009.
Tajkov P., Sakrálna architektúra 11 – 13 storočia na juhovýchodnom Slovensku, Košice 2012.