Wierzbice – kościół Bożego Ciała

Historia

   Gotycki kościół we wsi Wierzbice (Wirrwitz) został wzniesiony w drugiej połowie XIV lub na początku XV wieku. Po raz pierwszy wzmiankowany był w 1358 roku, kiedy to w osadzie nazwanej Wirbicz odnotowany został pleban, zapewne urzędujący jeszcze przy starszej, przypuszczalnie drewnianej budowli. Na początku XVI wieku dobudowana została zakrystia, a kolejne prace budowlane miały być prowadzone przed połową tamtego stulecia z inicjatywy ówczesnego właściciela wsi, Fryderyka von Gutthäuera. Pod koniec XVI wieku zbudowana została smukła wieża zachodnia, która mogła mieć związek z utworzeniem na poddaszu kościoła spichlerza. Następnie w 1612 roku pod zakrystią utworzono kryptę, a kolejny grobowiec rodowy miejscowych właścicieli ziemskich umieszczono w dobudowanym w XVIII wieku od północy aneksie. Remonty kościoła przeprowadzono w 1892 i 1939 roku, następnie w 1958 i 1973.

Architektura

   Kościół wymurowany został z cegły układanej w wątku gotyckim, także przy wykorzystaniu zendrówki, nie tworzącej jednak geometrycznych, ozdobnych wzorów. Wzniesiony został jednonawowy korpus na planie zbliżonym do kwadratu oraz węższe prezbiterium, po stronie wschodniej zamknięte ścianą prostą. Od północy do zachodniej części ściany prezbiterium dostawiona została mała zakrystia. Przykryto ją daszkiem jednospadowym, natomiast nawę i prezbiterium osobnymi dachami dwuspadowymi. Przyporami wzmocnione zostały mury prezbiterium. W prostych, elewacjach, udekorowanych jedynie zendrówką i otworami maczulcowymi po wykorzystywanych w trakcie budowy rusztowaniach, utworzone zostały ostrołuczne, obustronnie rozglifione okna. Wejście do nawy wiodło od południa i zachodu.

Stan obecny

   Kościół zachował gotyckie mury obwodowe nawy, prezbiterium i późnośredniowiecznej zakrystii. Wczesnonowożytna jest skromna wieża zachodnia, późnym dodatkiem jest kruchta południowa, a współczesną budowlą aneks po północnej stronie nawy. Nie zachował się szczyt prezbiterium, przekształceniu uległy okna, wymieniony został portal zachodni. Z pierwotnego wyposażenia zachowała się rzeźbiona figura Matki Boskiej z połowy XV wieku.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Lutsch H., Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau, Breslau 1889.

Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.
Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, red. S.Brzezicki, C.Nielsen, Warszawa 2006.