Udórz – zamek

Historia

   Pierwsze informacje w źródłach pisanych o osadzie Udórz odnotowane zostały w 1257 i 1262 roku, gdy należała ona do uposażenia klasztoru klarysek w Zawichoście, później w Skale, a od 1354 roku klasztoru bożogrobców w Miechowie. Ci ostatni w 1365 roku przekazali Udórz rodzinie Długoszów herbu Wieniawa. Zamek zaczęto wznosić na przełomie XIV i XV wieku przy wykorzystaniu starszych obwałowań grodziska ludności kultury łużyckiej, lecz prawdopodobnie rozpoczętej inwestycji nigdy nie ukończono. Jej fundatorem był zapewne ówczesny dziedzic Udorza, Iwo z Obiechowa herbu Wieniawa, sprawujący w tym okresie urząd wielkorządcy krakowskiego. Przyczyny przerwania prac nie zostały wyjaśnione, zamek nie był też w średniowieczu odnotowywany w pisemnych przekazach. Dopiero w 1581 roku zapisano, iż budowla przeszła wówczas z rąk Mikołaja Długosza na Andrzeja Korycińskiego.

Architektura

   Zamek został wzniesiony na szczycie wyniosłej góry, nad niewielką rzekę Udorką i płynącą w nieco dalszej odległości na wschodzie oraz południowym – wschodzie Pilicą. Strome, skaliste stoki zapewniały ochronę z trzech stron, jedynie od wschodu łagodniejsze podejście zapewniało możliwość utworzenia drogi dojazdowej na cypel. Zamek składał się z nieregularnego pięcioboku murów o długości ścian wynoszącej 30, 11, 31, 19 oraz 20 metrów, bez śladów murowanych budowli wewnątrz obwodu murów. Od strony wschodniej przylegał do niego system ziemnych wałów ochraniających podzamcze. Funkcjonował tam piec do wypalania wapna.

Stan obecny

   Do dziś zachowały się fragmenty dwóch murowanych ścian na wzgórzu oraz dużo starszych wałów ziemnych, zarośniętym bukowym lasem. W najlepszym stanie przetrwała krótka kurtyna zachodnia oraz dwa odcinki murów po stronie wschodniej, w miejscu przypuszczalnej bramy wjazdowej. Wstęp na teren ruin jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Architektura gotycka w Polsce, red. M.Arszyński, T.Mroczko, Warszawa 1995.
Kołodziejski S., Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Warszawa 1994.

Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.