Historia
Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym w Sycowie (Wartenberg) pojawiła się w 1287 roku, kiedy to wspomniany został miejscowy pleban o imieniu Johannes. Wznoszenie późnogotyckiej budowli rozpoczęto pod koniec XIV stulecia lub w pierwszej połowie XV wieku, ukończono natomiast w 1446 roku (według napisu umieszczonego pod tynkiem). Budynek prawdopodobnie ucierpiał w trakcie pożaru miasta z 1554 roku. Podczas wizytacji parafii sycowskiej w 1651 roku odnotowano, iż znajdował się w złym stanie, podobno groziło mu nawet zawalenie. Uszkodzony był dach kościoła i okna. Wkrótce potem musiano przeprowadzić remont, gdyż podczas kolejnej wizytacji z 1666 roku budowla służyła już bez przeszkód miejscowym katolikom. W 1813 roku kościół został zniszczony przez kolejny pożar. Po ugaszeniu ognia przystąpiono do jego odbudowy, lecz prace nie zostały wówczas ukończone. Na pełną renowację budowla musiała czekać do 1905 roku, kiedy to otrzymała nową więźbę dachową i została powiększona o kruchtę i zakrystię.
Architektura
Gotycki kościół wzniesiony został jako budowla orientowana względem stron świata, trójnawowa, o formie halowej, a więc ze wszystkimi nawami o równej wysokości. Korpus otrzymał niewielką długość, około 18,6 metra oraz szerokość wynoszącą 18,5 metra, co nadało mu kształt zbliżony do kwadratu. Położone we wschodniej części kościoła prezbiterium, otrzymało szerokość równą nawie głównej i wieloboczne zamknięcie. Od strony południowej do korpusu przystawiono wielobocznie zamkniętą kaplicę Mariacką, natomiast po północnej stronie prezbiterium, prawdopodobnie w XVI wieku dobudowano niewielką zakrystię, a przy nawie północnej czworoboczną kaplicę. Zewnętrzne elewacje kościoła wzmocniono uskokowymi przyporami, pomiędzy którymi umieszczono duże, ostrołukowe, obustronnie rozglifione okna. Wewnątrz prezbiterium zostało przykryte sklepieniem krzyżowo – żebrowym, nawa główna gwiaździstym, nawy boczne sklepieniami trójdzielnymi dziewięciopolowymi (pięciopodporowymi), zaś kaplica północna sklepieniem krzyżowo – żebrowym.
Stan obecny
Kościół zachował się do czasów współczesnych, lecz na skutek licznych kataklizmów oraz neogotyckiej przebudowy jego wygląd został znacznie zmieniony. Wnętrze wykończono nowożytnymi, maszynowymi cegłami, choć prawdopodobnie powtarza formy pierwotne, przy czym wątpliwości budzą profilowania filarów i lizeny. Wymienione zostały wszystkie żebra sklepienne, maswerki okienne, głowice pilastrów. Od strony zewnętrznej gotycką bryłę obudowano nowożytną kruchtą od zachodu oraz aneksami po północnej i południowej stronie prezbiterium. Na kalenicy dachu znalazła się nowożytna wieżyczka, a na samym dachu umieszczono lukarny. Co więcej zmieniono jego formę nad nawą z dwuspadowego o stromych i wysokich połaciach na niższy, czterospadowy. Neogotyckim dodatkiem może być fryz arkadowy nad oknami. W kościele zachowało się kamienne sacramentarium z XV wieku, umieszczone na południowej ścianie kaplicy Mariackiej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kozaczewska-Golasz H., Halowe kościoły z wieku XV i pierwszej połowy XVI na Śląsku, Wrocław 2018.
Kozaczewska H., Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku, “Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 1-4, Warszawa 2013.
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.