Historia
Najczęściej podaje się na podstawie kronikarza Jana Długosza, iż zamek powstał w XV wieku z inicjatywy biskupa Wojciecha Jastrzębca. Jednak wyniki badań archeologicznych i poszukiwań źródłowych pozwalają przesunąć datę początków budowli na wiek XIV. W 1397 roku zamek był przedmiotem sporu między kasztelanem radomskim Klemensem Mokrskim, a Małgorzatą, wdową po Paszku z Rytwian. W 1414 roku Rytwiany były już w rękach bratanków Wojciecha Jastrzębca. Zamek przebudowany przez biskupa, był niemal do końca XV wieku rodową rezydencją Jastrzębców-Rytwiańskich. W 1516 roku doszło na zamku do pożaru. Kolejne zniszczenia przyniósł 1657 rok i wojska Rakoczego. Choć mocno zrujnowany, zamek użytkowany był jeszcze do początku XIX wieku. Dopiero w 1859 roku kolejni właściciele, Potoccy, rozebrali większą część murów zamku.
Architektura
Z pierwszą fazą rozwoju z końca XIV wieku można wiązać jednotraktowy, trzykondygnacyjny budynek o wymiarach 13×39 metrów. Prawdopodobnie na północ od niego, po drugiej stronie dziedzińca stał analogiczny, równoległy dom. W drugiej fazie z pierwszej połowy XV wieku otoczono, składające się z dwóch domów założenie, obwodem murów obronnych na rzucie prostokąta. Przy północnej kurtynie wzniesiono dom wielki. Brama wjazdowa znajdowała się zapewne we wschodnim odcinku murów.
Stan obecny
Do dzisiaj zachował się jedynie fragment ceglanego narożnika murów ze skośną przyporą, ozdobionych siatką rombów z zendrówki i fryzem ze skośnie ustawionych cegieł.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Wróblewski S., Zamki i dwory obronne województwa sandomierskiego w średniowieczu, Nowy Sącz 2006.