Historia
Wieś Połęcko (Polentzigk, Polenzig) założona została w ramach kolonizacji prowadzonej przez dynastię askańską pod koniec XIII wieku. W 1405 roku odnotowana została w rejestrach biskupstwa lubuskiego, ale od 1461 roku związana była z Ośnem Lubuskim, które miało swego przedstawiciela w osobie sołtysa. Kościół w Połęcku wzniesiony został pod koniec XV wieku lub na początku XVI stulecia. W pierwszej połowie XVII wieku od strony południowej dobudowano do niego kruchtę, a w 1864 roku przeprowadzono generalny remont. W 1901 roku wnętrze pokryto polichromiami. Obecne wezwanie świątynia uzyskała na początku XX wieku.
Architektura
Kościół usytuowany został na niewielkim wzniesieniu w południowo – wschodniej części wsi, przy rozwidleniu dróg, gdzie odgrodzono teren wykorzystywany jako cmentarz. Wzniesiony został z cegły i kamienia polnego, jako budowla jednonawowa, zamknięta od wschodu trójbocznie, bez wyodrębnionego zewnętrznie z bryły prezbiterium, z masywną, czworoboczną wieżą od strony zachodniej. Przy wschodniej części ściany północnej korpusu umieszczona została zakrystia.
Korpus kościoła od strony zewnętrznej opięty został stosunkowo niskimi przyporami. Pomiędzy nimi rozmieszczono obustronnie rozglifione okna oraz dwa portale wejściowe: od północy i południa, przy czym elewacja północna zgodnie ze średniowieczną tradycją budowlaną okien nie posiadała. Wieża nie zyskała wejścia w przyziemiu, a jej mury przebito w większości niewielkimi otworami okiennymi. Korpus kościoła nakryty został dachem dwuspadowym o wielu połaciach nad wschodnim zamknięciem. Dach dwuspadowy, poprzeczny w stosunku do osi kościoła przykrył zakrystię, ku północy zwróconą trójkątnym szczytem. Szczyt ten ozdobiły trójkątne w przekroju lizeny i ślepe maswerki o formie dwóch rzędów arkadek stykających się ze sobą ostrołukami.
Wnętrze kościoła zostało sklepione nad czterema prostokątnymi przęsłami sklepieniem krzyżowo – żebrowym. Przęsła rozdzielono gurtami i żebrami jarzmowymi, umieszczając w krótkim trójbocznym zamknięciu jedynie dwa żebra. Spływy sklepienne opuszczono na dekorowane wsporniki. Umieszczony w ścianie północnej portal do zakrystii zwieńczono niszą z trójlistną dekoracją. Wnętrze zakrystii przykryte zostało sklepieniem kolebkowym.
Stan obecny
Kościół zachował układ przestrzenny i bryłę z okresu późnego gotyku, jedynie kruchta południowa jest dodatkiem nowożytnym. Okna korpusu i wieży zostały przekształcone w czasach nowożytnych, zaś portal północny jest obecnie zamurowany. Warta uwagi jest zakrystia ze szczytem i portalem wejściowym oraz zachowane wewnątrz korpusu sklepienia.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół filialny pw. św. Kazimierza, W.Łopuch, nr 3825, Połęcko 1989.
Die Kunstdenkmäler der Provinz Brandenburg, Die Kunstdenkmäler des Kreises Weststernberg, Bd. 6, Teil 3, Berlin 1913.
Kowalski S., Zabytki architektury województwa lubuskiego, Zielona Góra 2010.
Pilch J., Kowalski S., Leksykon zabytków Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Warszawa 2012.