Historia
Zdaniem większości badaczy zamek powstał w połowie XIV wieku z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego i należał do systemu strażnic broniących zachodnich granic Polski. W latach 60-tych XIV wieku zamek mógł także być w posiadaniu rodu Lisów z Koziegłów, którzy być może prowadzili jakieś prace nad rozbudową Mirowa. Możliwe jest jednak, iż zamek wzniesiony został z polecenia księcia Władysława Opolczyka, który utracił okoliczne ziemie w 1396 roku. Z powodu prowadzenia polityki wrogiej Królestwu Polskiemu jego ziemie zostały najechane i przejęte przez wojska Władysława Jagiełły. Zamek został wówczas oddany w zarząd Krystynowi z Koziegłów. Pierwsza pewna informacja źródłowa poświadcza istnienie warowni w 1405 roku i wspomina o burgrabim Sasinie. Następnie dziedzicami Mirowa do końca XV wieku byli Koziegłowscy. W roku 1422 zamek kupił Piotr z Bnina, który do istniejącej jednopiętrowej budowli dostawił pięciopiętrową wieżę mieszkalną. W 1489 roku warownię przejęli Myszkowscy herbu Jastrzębiec, posiadający go przez kolejne ponad sto lat, a w XVII wieku Męcińscy. W połowie tamtego stulecia zamek został zniszczony przez Szwedów i ostatecznie w XVIII wieku opuszczony. Gdy w 1683 roku w pobliżu ciągnęły pod Wiedeń wojska polskie Jana III Sobieskiego zamek znajdował się już w ruinie i nie mógł przyjąć gości. W 1937 roku zawaliła się południowo-zachodnia ściana prostokątnej wieży.
Architektura
Zamek został wzniesiony z łamanego wapienia na niewielkim wzgórzu. Składał się z dwóch członów. Zamek górny położony był na szczycie skały na planie zbliżonym do trapezu. W południowo – zachodniej części znajdowała się wieża, wtopiona w trzecią kondygnację elewacji zamku. Jej dolna część miała rzut półelipsy, natomiast górna elipsy.
U podnóża skały rozciągał się zamek dolny, otoczony murem obwodowym. Wjazd na dziedziniec prowadził od strony południowo – wschodniej przez czworoboczny budynek bramny, poprzedzony zwodzonym mostem, przerzuconym nad fosą. Od niego droga otaczała skałę, dochodząc do północno – wschodniej części obwodu, gdzie znajdowała się wieża na rzucie czworoboku. Poniżej niej z zewnętrznego lica muru obwodowego wystawały dwie półokrągłe baszty. Od wschodu do masywu skały zamku górnego dostawiono potężną, pięciokondygnacyjną wieżę mieszkalną na planie kwadratu z klatką schodową w narożniku północno – wschodnim. Jej poszczególne kondygnacje porozdzielane były płaskimi, drewnianymi stropami. Od strony wschodniej wieżę połączono z murem obronnym.
Stan obecny
Obecnie zamek w Mirowie to jeden z najbardziej znanych i malowniczych zamków na tzw. szlaku Orlich Gniazd Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Zachował się w postaci czytelnej trwałej ruiny, lecz niestety obecnie nie jest udostępniony do zwiedzania z powodu zagrożenia dla turystów jak i prac zabezpieczających jakie są na nim prowadzone. Jego właścicielem jest prywatny inwestor, posiadacz pobliskiego zamku w Bobolicach, stąd obawa by Mirów nie podzielił „lunaparkowego” losu sąsiada.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kmiotek D., Zamek Bobolice i zamek Mirów, Dąbrowa Górnicza 2008.
Kołodziejski S., Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Warszawa 1994.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.