Historia
Wieś Mierzyn (niem. Möhringen) w średniowieczu stanowiła własność biskupów kamieńskich, którzy oddawali ją w lenno rodom rycerskim. Po raz pierwszy odnotowana została w źródłach pisanych w 1233 roku. Jeśli znajdował się w niej wówczas kościół, to musiał być jeszcze konstrukcji drewnianej. Murowaną świątynię wzniesiono w drugiej połowie XIII wieku. W XVI wieku przeszła ona we władanie protestantów, którzy po pożarze z 1637 roku odbudowali drewnianą wieżę i do 1644 roku przekształcili część otworów okiennych. Zapewne wymienione zostało wówczas też wyposażenie wnętrza budowli, wpierw na renesansowe, następnie na barokowe. W 1945 roku kościół ponownie stał się katolicki. W 1947 roku rekonsekrowano go pod nowym wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej.
Architektura
Bryła kościoła ukształtowana została z prostokątnej nawy o wymiarach wnętrza 15,2 x 9,9 metra i zachodniej kruchty o tej samej szerokości, nad którą zapewne już w średniowieczu znajdowała się drewniana lub szachulcowa wieża. Całość w planie mierzyła 24,1 metrów długości i 10,2 metry szerokości. Kościół, jak wiele z sakralnych budowli Pomorza, nie posiadał wyodrębnionego architektonicznie prezbiterium. Jego mury wzniesiono z niezbyt starannie opracowanej, ale układanej w regularne warstwy kostki granitowej, łączonej bardzo grubą warstwą wapiennej zaprawy, na której wyryto prostokątne linie naśladujące boniowanie.
Proste, pozbawione przypór zewnętrzne elewacje kościoła pierwotnie rozdzielone były wysokimi oknami lancetowatymi o obustronnych rozglifieniach. Przepruto je nie tylko od południa i wschodu, ale i w ścianie północnej korpusu, co było posunięciem rzadziej praktykowanym w średniowieczu. Tam też znalazł się uskokowy portal z ostrołucznym zamknięciem, być może ze względu na usytuowanie kościoła po południowej stronie traktu przebiegającego przez wieś. Główne wejście wiodło od zachodu, zapewne przez podobny portal z jednym lub dwoma uskokami.
Tradycyjnie najbardziej dekoracyjna była elewacja wschodnia kościoła, podzielona trzema oknami lancetowatymi, z których środkowe jedynie minimalnie wydłużono ponad okna boczne. Wschodni szczyt ozdobiono ceglanymi czterema blendami z ostrołucznymi zamknięciami, pomiędzy które wpisano duży tynkowany krzyż łaciński z poprzecznymi krótkimi odcinkami na zakończeniu każdego z ramion. Blendy utworzono w ten sposób, że po dwie osadzono na tej samej wysokości co podstawę krzyża i doprowadzono do wysokości jego bocznych ramion.
Stan obecny
Kościół zachował do czasów współczesnych mury obwodowe korpusu wraz z murowaną częścią wieży. Nowożytna jest drewniana nadbudowa tej ostatniej oraz obecny portal zachodni w przyziemiu. Niestety część pierwotnej elewacji południowej przysłonięto współczesną zakrystią. Zachowały się natomiast oryginalne pojedyncze okna od północny i południa, triada wczesnogotyckich okien wschodnich, zdobiony blendami szczyt wschodni oraz portal północny. Kryte płaskim stropem wnętrze kościoła, posiada dziś wystrój współczesny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół parafialny ob. pw. MB Bolesnej, T.Wolender, nr 1695, Mierzyn 1994.
Lemcke H., Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Der Kreis Randow, Stettin 1901.
Piasek D., Średniowieczne kościoły granitowe Pomorza Szczecińskiego i Nowej Marchii, Gdynia 2023.