Historia
Kościół w Małkocinie (w 1338 roku odnotowanym jako Mulckenthin, a w 1414 roku jako Mulckentin) zbudowany został w XV wieku, prawdopodobnie z fundacji rodziny szlacheckiej Weiger (Weger), właścicieli wsi. Miejscowi plebani objęci byli działalnością bractwa kalendowego z Maszewa w 1339 roku, murowaną budowlę musiała więc poprzedzać wcześniejsza świątynia, zapewne konstrukcji drewnianej. W 1490 i 1497 roku wymieniony został w źródłach pisanych pleban Joachim Dowetze, natomiast w 1573 roku już pastor, niejaki Michael Tiemann. Kościół przeszedł więc w ręce protestantów w okresie reformacji. W 1598 roku świątynia spłonęła. Odbudowana, kolejny remont przeszła w 1854 i 1994 roku. W 1945 roku pod nowym wezwaniem św. Józefa ponownie znalazła się w posiadaniu katolików.
Architektura
Kościół zbudowany został z łączonego wapienną zaprawą kamienia polnego i cegieł. Kamienie nie zostały ułożone w regularne warstwy ani dokładnie obciosane, jedynie lekko wyrównane od strony lica. Kościół uzyskał formę budowli salowej, na planie prostokąta o wymiarach 15,5 x 9,6 metra, bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium, z niewielką, kwadratową wieżą na osi fasady zachodniej, o szerokości ściany czołowej wynoszącej 4,8 metra i wysokości około 14 metrów.
Dwuspadowy dach korpusu, pierwotnie kryty strzechą, gontem lub dachówką, oparto na dwóch trójkątnych szczytach. Z nich wschodni ozdobiono dużą blendą o łuku odcinkowym, przedzieloną na pół lizeną, którą poprowadzono wyżej gdzie podzieliła kolejną, mniejszą blendę. Główną, środkową wnękę oflankowano dwoma mniejszymi blendami. Cała forma szczytu skopiowana została ze zdobień południowej wieży kościoła NMP w Stargardzie.
Surowe, pozbawiane detalu architektonicznego elewacje zewnętrzne nie zostały opięte przyporami, nie został też wyodrębniony cokół. Mury przepruto oknami, pierwotnie zapewne średniej wielkości, ostrołucznymi, obustronnie rozglifionymi. Wejście do korpusu tradycyjnie dla wiejskich kościołów tego regionu wiodło od południa i przez ścianę zachodnią. Bardziej okazałą formę otrzymał portal w tej drugiej ścianie, uskokowy. Kolejny umieszczono od zachodu w przyziemiu wieży. Uformowano go jako ostrołuczny, sfazowany, z uskokiem.
W elewacjach wieży: zachodniej, południowej i północnej utworzono po trzy blendy, zamknięte u góry zdwojonymi łukami półkolistymi, przy czym środkowe blendy przebite zostały przeźroczami kondygnacji dzwonniczej, ale zachowały ten sam kształt. Powyżej umieszczono z każdej strony rząd pięciu blend kolistych. Co rzadko spotykane na Pomorzu Zachodnim, wieżę zwieńczono dwoma szczytami. Obydwa ozdobiono lizenami przechodzącymi w sterczyny, a po bokach środkowej lizeny wkomponowano skromne ostrołuczne blendy. Układ zdobień wieży zaczerpnięty został z dekoracji wieży północnej kościoła NMP w Stargardzie, choć w nieco zniekształconej formie.
Stan obecny
Kościół zachował pierwotny układ przestrzenny oraz kilka detali architektonicznych. Przetrwał szczyt wschodni korpusu, a także bogato zdobione jak na wiejską świątynię z rejonu Pomorza Zachodniego elewacje i szczyty wieży. Oryginalny jest portal w przyziemiu wieży oraz portal z kruchty podwieżowej do nawy. Ponadto w ścianie południowej korpusu zamurowany został kolejny pierwotny portal, a nad nim jedno z oryginalnych okien. W dolnej partii tejże ściany znajduje się granitowa chrzcielnica, być może pierwotnie będąca żarnem. Niestety pozostałe okna korpusu zostały przekształcone w okresie nowożytnym.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Katalog zabytków powiatu stargardzkiego, red. M.Majewski, tom 1, Stargard 2010.
Lemcke H., Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Der Kreis Satzig, Stettin 1908.