Historia
Niewielki zamek być może wzniesiony został w ostatniej ćwierci XIII wieku, w czasach Bolka I świdnickiego, jako jedna ze strażnic księstwa. Nie pełnił on nigdy funkcji siedziby feudalnej uposażonej w grunty, czynsze i świadczenia, nie służył zatem do administrowania dobrami ziemskimi. Był raczej wysuniętym w przedpole Jeleniej Góry stanowiskiem obronno – strażniczym. Według kroniki jeleniogórskiej Kozieniec (Molkenschloss) funkcjonował do 1428 roku, kiedy to w obliczu nadciągających oddziałów husyckich jego załoga opuściła strażnicę i podpaliła by nie stała się punktem oparcia dla wrogów. Rzeczywiście w roku tym miasto Jelenia Góra oblężone było bezskutecznie przez czeskich buntowników, a odnalezione w trakcie prac archeologicznych zabytki potwierdziły funkcjonowanie zamku na początku XV wieku.
Architektura
Zamek wzniesiono blisko szczytu granitowego wzgórza o wysokości 462 metrów n.p.m., górującego nad rzeką Bóbr. Usytuowano go na skalistym grzbiecie południowo – wschodniego zbocza, zbudowano natomiast z łamanego kamienia spajanego zaprawą wapienno – piaskową. Do utworzenia kurtyn wykorzystano także naturalne formacje skalne, które łączono i uzupełniano murami. Całość tworzyła obwód obronny o wydłużonym kształcie i wymiarach około 30 x 14 metrów. Dodatkowo na skalistym wierzchołku po stronie północnej przypuszczalnie znajdowała się drewniana wieża lub budynek. Wzniesiona w najwyższym i najbezpieczniejszym punkcie terenu, oddzielona płytkim, naturalnym obniżeniem od reszty zamku, górowałaby nad okolicą zapewniając doskonały widok na okoliczne ziemie. Odnalezione pozostałości naczyń i kafli piecowych świadczą, iż służyła także celom mieszkalnym. Obok niej na zachodnim stoku znajdował się płaski taras o wymiarach około 2,2 x 5,5 metra. Być może obie części połączone były jakąś kładką.
Stan obecny
Do czasów współczesnych zachowały się jedynie dwa nieduże fragmenty murów, widoczne przy podejściu grzbietem od strony południowo – wschodniej, tuż przed właściwym szczytem. Trzeci fragment znajduje się po przeciwnej, południowej stronie grzbietu. Najwyższy fragment muru przetrwał do wysokości około 2,2 metra, pozostałe oscylują w okolicach 0,5-0,8 metra. Być może pozostałością pierwotnej budowli są też wykute w skale schody prowadzące na północny szczyt. Wstęp na teren zabytku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Chorowska M., Dudziak T., Jaworski K., Kwaśniewski A., Zamki i dwory obronne w Sudetach. Tom II, księstwo jaworskie, Wrocław 2009.