Iwięcino – kościół parafialny

Historia

   Kościół w Iwięcinie (niem. Eventin) zbudowany został pod koniec XIV wieku z inicjatywy cystersów z klasztoru w Bukowie Morskim. W okresie reformacji, około 1535 roku został przejęty przez protestantów. W 1732 roku musiał być remontowany po zniszczeniach spowodowanych uderzeniem pioruna. Prawdopodobnie wtedy też podparto wieżę przyporami, by uodpornić mury na silne wiatry zachodnie. W XIX wieku świątynia została ponownie wyremontowana oraz powiększona o południową zakrystię. Po odzyskaniu budowli po drugiej wojnie światowej przez katolików, konsekrowali oni kościół pod nowym wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski.

Architektura

   Kościół zbudowano z cegły i dużego, nieobrobionego kamienia polnego, jako orientowaną względem stron świata budowlę, składającą się z salowego korpusu o nietypowo wielobocznym planie, zakończonym od wschodu dwoma niesymetrycznie umieszczonymi ścianami. Od strony zachodniej usytuowana została masywna, czworoboczna wieża, wyjątkowo okazała w stosunku do skromnego korpusu kościoła.
   Mury korpusu opięte zostały przyporami, w części umieszczonymi pod skosem, w części prostopadłymi w stosunku do osi wzdłużnej kościoła. Pomiędzy nimi przepruto ostrołuczne okna, pierwotnie zapewne średniej lub niedużej wielkości, być może z uskokowymi obramieniami. Elewacje zewnętrzne korpusu pozostawiono surowe, pozbawione zdobień. Wewnątrz w ścianach utworzono kilka ściennych półek o schodkowych zamknięciach.
   Ze skromnym korpusem kontrastowały wysokie, bogato dekorowane ściany wieży, dzielone na trzy kondygnacje tynkowanymi opaskami. Na zewnętrznych elewacjach utworzono (na wzór kościoła parafialnego w Koszalinie) trzy rzędy blend zamkniętych ostrołucznie, dwułucznie i półkoliście lub odcinkowo. Dodatkowo na fasadzie zachodniej osadzono dużą blendę kolistą, a na najwyższej kondygnacji między blendami przepruto uskokowe, odcinkowo zamknięte otwory okienne. W przyziemiu wieży osadzono główny portal wejściowy z wysokim, profilowanym, ostrołucznym obramieniem.

Stan obecny

   W zachowanym do dnia dzisiejszego kościele przechowuje się wiele cennych zabytków ruchomych, z których najstarsze pochodzą jeszcze z okresu zarządzania świątynią przez cystersów. Jest to gotyckie sakramentarium, czyli drewniana szafka w której przechowywano Najświętszy Sakrament i oleje wykorzystywane podczas mszy, a także krucyfiks. Sakramentarium posiada zamek, kołatkę i dekoracyjną rozetkę w centrum płyciny drzwiczek. W górnej części ozdobione jest krenelażem, u dołu wyciętym trójliściem.
   Sam kościół uniknął większych nowożytnych przekształceń, jedynie od południa dobudowano z cegły maszynowej czworoboczny aneks, a okna w korpusie przekształcono. Nowe otwory przebite też zostały w południowej ścianie wieży, która od zachodu podparta została wtórnie dwoma niskimi ale masywnymi przyporami.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungs-Bezirks Köslin, Die Kreise Köslin, Kolberg-Körlin, Belgard und Schlawe, Kreis Schlawe, red. L.Böttger, Stettin 1892.
Jarzewicz J., Architektura średniowieczna Pomorza Zachodniego, Poznań 2019.
Kubicki D., Gotyckie świątynie powiatów koszalińskiego i kołobrzeskiego, Pelplin 2001.
Pilch J., Kowalski S., Leksykon zabytków Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Warszawa 2012.