Historia
Pierwsza wzmianka źródłowa o wsi Baszewice (Batzwitz) odnotowana została w 1316 roku, w związku z rabunkową działalnością rycerza Siegfrieda von Lode. Murowany kościół został w niej wzniesiony w końcu lat 30-tych XV wieku, gdyż jego konsekracja pod wezwaniem Marii Panny, św. Katarzyny i Wszystkich Świętych miała miejsce w 1440 roku. Na początku XVI stulecia budowla wyposażona została w dzwon, co świadczyłoby o dobudowaniu wieży, zapewne konstrukcji drewnianej. Z pewnością kolejną taką wieżę wzniesiono w 1705 roku po zachodniej stronie kościoła. Prace nad nią prowadzić miał mistrz Martin Ohm. W 1855 roku kościół poddano remontowi i przekształceniu otworów okiennych. W nowej formie budowla dotrwała do czasu drugiej wojny światowej, kiedy to wieża uległa spaleniu, a część murowana budowli uszkodzeniu. Kościół został odbudowany w pierwszej połowie lat 70-tych XX wieku i poświęcony pod nowym wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej. Niestety postawiono wówczas od strony południowej brzydką dobudówkę.
Architektura
Kościół w średniowieczu był bardzo prostą i niewielką budowlą salową, wzniesioną z dużego kamienia narzutowego uzupełnianego mniejszymi otoczakami, okrzeskami oraz gruzem, łączonymi zaprawą wapienną. Ponadto wykorzystana została cegła, z której utworzone zostały szczyty wraz z tynkowaną dekoracją blendową. Powodem tego była zapewne chęć ułatwienia pracy, gdyż kamień był materiałem twardym i ciężkim do uzyskania bardziej wyrafinowanych elementów, szczególnie dla mniej wykwalifikowanych warsztatów budowlanych.
Korpus kościoła zbudowano na planie prostokąta o wymiarach 19,3 x 10,1 metra, przy murach grubości około 1,1 metra. Budowla nie posiadała wydzielonego zewnętrznie prezbiterium, ani żadnego aneksu w postaci kruchty czy też zakrystii. Prawdopodobnie początkowo była też bezwieżowa (szczyt zachodni mógł być zdobiony), choć strzępia muru w ścianie zachodniej wskazywałyby, że wieża od początku była planowana.
Elewacje zewnętrzne kościoła były surowe, pozbawione dekoracji, a także nie wzmocnione przyporami. Oświetlenie zapewniały ostrołucznie zamknięte okna osadzone w uskokowych obramieniach. Podobną formę, uskokową i ostrołuczną, posiadał również południowy portal wejściowy. Dwuspadowy dach kościoła oparty był na dwóch trójkątnych szczytach przy krótszych ścianach budynku, zdobionych podłużnymi, ostrołucznymi blendami w układzie piramidalnym oraz sterczynami. Wnętrze przykryte było drewnianym, płaskim stropem, nad którym poddasze doświetlały od wschodu wąskie otwory w szczycie.
Stan obecny
Zabytek zachował bryłę charakterystyczną dla średniowiecznych wiejskich świątyń Pomorza Zachodniego, ale niestety oszpecany jest od południa bezstylowym, współczesnym aneksem, służącym obecnie jako zakrystia. Ponadto w okresie nowożytnym przekształcone zostały otwory okienne oraz częściowo forma blend szczytu wschodniego. Na ścianie zachodniej widoczne są strzępia po niezachowanej wieży. Wnętrze posiada wystrój i wyposażenie współczesne.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, rzymsko-katolicki kościół filialny p.w. Matki Boskiej Różańcowej, C.Nowakowski, nr 2422, Baszewice 1997.
Lemcke H., Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Der Kreis Greifenberg, Stettin 1914.