Vecdole – zamek Alt Dahlen

Historia

   Należący do biskupstwa ryskiego zamek Alt Dahlen, wraz z pobliską warownią Holme, był punktem ochrony miasta Rygi od strony lądu i dodatkowo kontrolował żeglugę na rzece Dźwinie. Początkowo tereny te zostały nadane rycerzowi Johannesowi de Dolen, jednak szybko zdano sobie sprawę ze strategicznej wagi tego miejsca i już w 1226 roku Dahlen przeszło pod zarząd ryskiej kapituły katedralnej. W drugiej połowie XIII wieku, podczas pierwszego poważniejszego sporu między Krzyżakami a Rygą, wojska zakonne doszczętnie zburzyły Dahlen, a także pobliskie Holme. Zamku nigdy już nie odbudowano, choć arcybiskupstwo podejmowało wysiłki w celu odzyskania utraconych posiadłości. Zakończyły się one sukcesem w 1318 roku, kiedy to na rozkaz papieża Jana XXII zakon zwrócił kapitule część zagrabionych dóbr. Alt Dahlen pozostało w ruinie, ale po przeciwnej, południowej stronie wyspy wzniesiono nowy zamek Neu Dahlen, wzmiankowany w źródłach po raz pierwszy w 1359 roku.

Architektura

   Zamek Alt Dahlen był prostym założeniem obronnym, usytuowanym pierwotnie na rzecznej wyspie Dźwiny. Składał się z prostokątnego, otoczonego murem dziedzińca, na który prowadziła pojedyncza, usytuowana w połowie długości wschodniego odcinka brama. Tuż obok niej na kamiennych fundamentach zbudowany był niewielki, drewniany budynek, w całości umieszczony na terenie dziedzińca. Zapewne jego funkcja związana była z obsługą wjazdu do zamku. Mieszkalno gospodarcze zabudowania murowane ograniczały się do dwóch, umieszczonych w zachodnich narożach dziedzińca domów, z których budynek północno – zachodni, usytuowany od strony rzeki, posiadał nieco grubsze fundamenty. Mógł więc mieć formę wieżową, przydatną do kontrolowania ruchu na pobliskiej rzece.

Stan obecny

   Jedyną pozostałością Alt Dahlen są ruiny, z najwyższymi partiami murów sięgającymi około metrowej wysokości ponad zwałami gruzu. Choć zabudowania i obwarowania uległy znacznej degradacji, to układ zamku jest z grubsza czytelny. Wstęp na jego teren jest wolny, przy czym dawna wyspa jest już połączona ze stałym lądem.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Herrmann C., Burgen in Livland, Petersberg 2023.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.