Historia
Nie wiadomo kiedy dokładnie został wzniesiony zamek Lemsal, możliwe iż nastąpiło to już w XIII wieku, gdyż pierwsza historyczna wzmianka o warowni pochodzi z 1318 roku, kiedy to Lamsal wymieniane jest jako jedna z wielu arcybiskupich posiadłości, które zostały zajęte przez zakon krzyżacki, a których zwrotu domagał się papież Jan XXII.
Wyrosłe obok zamku miasto było dość sporym ośrodkiem, członkiem niemieckiej Hanzy, otoczonym od XIV wieku kamiennymi murami obronnymi. Głównym źródłem dochodu miasta i zamku była rzeka Svetupe, którą aż do XVI wieku dopływały, nawet pełnomorskie, statki z oddalonego o 20 km Bałtyku.
Powolny upadek Lamsal rozpoczął się już w pierwszej połowie XVI wieku. W wyniku zamulania rzeki port stał się niedostępny dla większości statków, co znacznie ograniczyło dochody z handlu. Dodatkowo miasto i zamek trzykrotnie zostało spalone, raz przez wojska szwedzkie i dwukrotnie przez armie Iwana Groźnego. Po zakończeniu wojny inflanckiej władzę nad zrujnowanym Lamsal objęło państwo polsko – litewskie, które ustanowiło w nim siedzibę starostwa. Spokój nie trwał długo, gdyż w 1602 roku Szwedzi praktycznie całkowicie zburzyli wszystkie murowane zabudowania i fortyfikacje.
Architektura
Zamek usytuowano w północnej części osady, na południe od niewielkiego strumienia połączonego z jeziorem na wschodzie. Główna część założenia posiadała pojedynczy, prostokątny w planie dziedziniec przy którym znajdowały się dwa, a być może trzy skrzydła budynków. W nieco krótszym północnym znajdowała się wieża bramna ze sklepionym kolebkowo przejazdem w przyziemiu, a pozostałe strony dziedzińca zamykał zapewne kamienny mur obronny. Nie jest pewne czy w czasach średniowiecza zamek posiadał obwarowane przedzamcza, nie ma ich w każdym razie na planach z początku XVIII wieku. Musiał natomiast mieć jakąś formę zewnętrznych fortyfikacji, które integrowałyby jego system obronny z ulokowanym po wschodniej stronie, obwarowanym miastem. Ponadto zamek najprawdopodobniej posiadał osobną bramę północną, która umożliwiała dostęp do biskupiej warowni bez potrzeby wchodzenia na teren miasta.
Stan obecny
Do dzisiaj zachowały się dwa zrujnowane, pozbawione sklepień skrzydła zamku górnego wraz z fragmentem bramy. Jeszcze przed druga wojną światową były one w o wiele lepszym stanie, niestety doznały zniszczeń w czasie nalotu w 1944 roku. Mimo iż ruiny są dość skromne to jednak zachowały parę ostrołukowych, gotyckich okien. Obecnie stanowią one miejsce lokalnych imprez kulturalnych.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.