Historia
Zamek Lennewarden po raz pierwszy wzmiankowany był w źródłach w roku 1229, uchodzi więc za jedną z najstarszych murowanych warowni inflanckich. Strzegł on granicy z zakonem krzyżackim oraz bezpieczeństwa żeglugi rzeką Dźwiną i odbywającego się za jej pośrednictwem handlu z Rusią. Bezpośrednią przyczyną jego powstania były także pustoszące najazdy pogan na okoliczne ziemie. Wiadomo iż w 1201 roku rezydujący w Rydze biskup nadał je jednemu ze swych wasali, rycerzowi o imieniu Daniel. Lennewarden nie stało się jednak siedzibą szlacheckiego rodu, gdyż już w połowie XIII wieku zamek na powrót zajęła kapituła arcybiskupstwa ryskiego, a następnie władzę nad nim objęli bezpośredni reprezentanci arcybiskupa. W kolejnych stuleciach warownia jeszcze kilkukrotnie zmieniała właścicieli, stając się ofiarą sporów między zakonem krzyżackim a arcybiskupstwem. Ponadto zamek co najmniej raz, w 1361 roku spaliły wojska litewskie. Rola Lennewarden jako punktu postojowego dla przemieszczających się wzdłuż Dźwiny kupców została dodatkowo podkreślona na początku XVI wieku, kiedy to arcybiskup ryski Jasper Linde założył tu jedyną na terenie Inflant siedzibę szpitalnego zakonu antonianów. Mnisi posiadali własny klasztor, kościół, a także prowadzili przydrożny szpital, gdzie udzielano pomocy potrzebującym podróżnym.
Kres władzy kościelnej nad zamkiem nadszedł w 1558 roku, kiedy został on przekazany państwu polsko – litewskiemu w zamian za obietnicę pomocy wojskowej na wypadek wojny z Moskwą. Nie uchroniło to jednak Lennewarden od najazdu i spalenia przez wojska Iwana Groźnego w 1577 roku. Po zakończeniu wojny na odbudowanym zamku urządzono siedzibę starostwa. Ostateczne zniszczenie przyniosły wojny z XVII wieku między Rzeczpospolitą, Szwecją i Rosją. Informacje opisujące zamek jako nienadający się do użytku pochodzą już z 1613 roku i prawdopodobnie od tamtego czasu pozostawał w ruinie.
Architektura
Zamek usytuowany został na wysokim wzgórzu u północnych brzegów rzeki Dźwiny. Pierwotnie ograniczał się do pojedynczego domu mieszkalnego, do którego od wschodu przylegał otoczony murem obronnym dziedziniec. W XV lub XVI wieku założenie przystosowano do użycia broni palnej, zaś na północnym – wschodzie wydzielono obszerne przedzamcze, prawdopodobnie otaczając je kamiennym murem. Brama na zamek główny znajdowała się od strony północnej, a wjazd na wzgórze zamkowe możliwy był od zachodu, poprzez przekop. Z pozostałych stron zamek osłaniała Dźwina i wpływające do niej strumienie.
Stan obecny
Do czasów współczesnych przetrwały średniej wielkości ruiny zamku głównego do maksymalnej wysokości pierwszego piętra i mały fragment muru przedzamcza. Wstęp na teren ruin jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.