Historia
Zamek Neuenburg powstał w drugiej połowie, a być może nawet i pod koniec XIV wieku. Pierwsza pewna informacja o nim pochodzi dopiero z 1411 roku. Wzniesiono go z powodu wzmocnienia południowej granicy Inflant, której fortyfikacje okazały się niewystarczające by powstrzymać serię najazdów litewskich z połowy XIV stulecia. Co najmniej od początku XVI wieku do Neuenburga sprowadzano chorych bądź starszych członków zakonu krzyżackiego, zamek musiał więc być uważany za stosunkowo bezpieczny.
Po sekularyzacji inflanckiej gałęzi zakonu, warownię przejął były komtur Doblen, Matthias von der Recke, już jako świecki rycerz. Był to przełomowy moment dla zamku, gdyż potomkowie komtura zarządzali nim przez kolejne 300 lat, aż do roku 1920. Jako wierni poddani księstwa kurlandzkiego brali oni udział w walkach polsko – szwedzkich po stronie Rzeczypospolitej, przez co Neuenburg był niszczony przez żołnierzy szwedzkich, najpoważniej w 1625 roku. Zniszczenia te posłużyły za powód do gruntownej przebudowy, która nadała zamkowi wygląd nowożytnej rezydencji. Wzniesiono wówczas od zewnętrznej strony północno – wschodniego muru nowe skrzydło mieszkalne, niewielką wieżę bramną, drewniany ganek wymieniono na kamienne krużganki, a pozostałe zabudowania podwyższono o jedno piętro.
W 1906 roku budowlę spalili rewolucjoniści i choć późniejsze prace przywróciły część jej dawnego blasku to jednak nie odtworzyły w pełni historycznego wyglądu, zwłaszcza zamkowych wnętrz.
Architektura
Zamek usytuowano nad stawem młyńskim, na niewielkim półwyspie, którego wschodnią część trzeba było odciąć przekopem, aby uzyskać pełną ochronę. Pierwotnie założenie posiadało pojedynczy obwód muru obronnego zamykającego dziedziniec, na którym wzniesiono południowo – zachodnie i południowo – wschodnie skrzydła budynków. Zabudowania te skomunikowane były ze sobą na zewnątrz drewnianym gankiem na wysokości pierwszego piętra. W XV wieku w południowym narożu zamku wzniesiono sporą, cylindryczną wieżę, prawdopodobnie przystosowaną już do użycia broni palnej. Dopiero w 1548 roku, po przeprowadzce na zamek emerytowanego komtura Eberharda von Schuren w warowni urządzono kaplicę.
Stan obecny
Zamek przetrwał do czasów współczesnych jednak w formie mocno zmienionej w stosunku do pierwotnego wyglądu. Najbardziej wyróżniającym się elementem zamku o metryce późnośredniowiecznej jest narożna, okrągła wieża z XV wieku. Obecnie na zamku funkcjonuje hotel.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.