Augstroze – zamek Hochrosen

Historia

   Zamek Hochrosen zbudowany został w pierwszej połowie XIV wieku lub jeszcze pod koniec XIII stulecia, przypuszczalnie z inicjatywy wasala arcybiskupiego Christiana von Rosen. W kolejnych stuleciach władzę nad warownią sprawowali kolejni członkowie rodziny von Rosen. W 1480 roku zamek musiał posiadać jeszcze sporą wartość militarną, gdyż oparł się wojskom krzyżackim. Nawet po niszczącej wojnie inflanckiej z drugiej połowy XVI wieku był zamieszkiwany i zachował znaczenie wojskowe. Kres warowni przyszedł w roku 1601 w trakcie wojny polsko – szwedzkiej.

Architektura

   Zamek Hochrosen wzniesiono z cegieł, kamienia używając jedynie w partiach fundamentowych. Usytuowano go na po południowej stronie jeziora, na cyplu wzniesienia, którego strome stoki zapewniały bezpieczeństwo z trzech stron, za wyjątkiem łagodniejszego zbocza południowo – wschodniego. Pod wzniesieniem od strony południowo – wschodniej znajdować się mogło podzamcze, najpewniej z zabudową o lekkiej konstrukcji drewnianej lub szachulcowej.
  
Plan zamku charakteryzował się kształtem zależnym od formy terenu na którym został wzniesiony. Mur obronny poprowadzono krawędziami wzniesienia, uzyskując kształt zbliżony do zwężającego się czworoboku z dwoma zachodnimi rogami zaokrąglonymi. Grubość muru wynosiła około 1,5 metra w przyziemiu, ale od najbardziej zagrożonej strony południowo – wschodniej utworzono masywny mur tarczowy grubości nieco ponad 2,3 metra. Ta najgrubsza ściana miała około 42 metry długości i przedzielona była bramą wjazdową na dziedziniec. Zamek prawdopodobnie był budowlą bezwieżową, z obroną opartą na obwodzie muru obronnego. W jego koronie musiał więc funkcjonować chodnik straży, zapewne ukryty za przedpiersiem.
   Wewnętrzna zabudowa zamku była prawdopodobnie częściowo drewniana lub konstrukcji szachulcowej, przystawiona do wewnętrznych elewacji muru obronnego. Musiał jednak funkcjonować co najmniej jeden budynek murowany, gdyż w źródłach pisanych odnotowano podsklepiony refektarz. Ponadto na zamku znajdować się miała kuchnia, kaplica, komnata przy kaplicy, a poza obwarowaniami karczma.

Stan obecny

   Z zamku przetrwały zaawansowane ruiny, usytuowane na dość wyniosłym jak na warunki łotewskie wzgórzu, obecnie w całości pokrytym lasem. W najlepszym stanie przetrwały fragmenty wschodniego muru tarczowego, miejscami sięgające około 6-7 metrów wysokości. Co wyjątkowe, są one przystosowane do zwiedzania dzięki ułożeniu drewnianego chodnika dla turystów i umieszczeniu tablicy informacyjnej. Wstęp na teren zamku jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Herrmann C., Burgen in Livland, Petersberg 2023.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.