Historia
Wieża Corofin (gael. Cora Finne) według przekazów pisemnych (ang. Annals of the Four Masters) zbudowana została w 1451 roku z fundacji lorda Clanricarde, członka rodu de Burgo (Burke) o anglo-normańskich korzeniach. Zapewne nie stanowiła jego głównej siedziby mieszkalnej, ale jako część łańcucha broniącego rodzinne majątki, wraz z licznymi innymi wieżami mieszkalnymi, oddawana była w dzierżawę lub zamieszkiwana przez pomniejszych członków rodu. W 1585 roku Corofin miało się znajdować w posiadaniu Richarda Burke’a. Jeszcze za jego życia, w 1599 roku, wieża miała ulec spaleniu. W kolejnych latach została wyremontowana, dzięki czemu pełniła funkcje mieszkalne do czasu walk irlandzkich katolików z angielskimi protestantami z połowy XVII wieku.
Architektura
Wieża zbudowana została w zakolu rzeki Clare, w południowej części czworobocznego dziedzińca o bokach długości około 40 metrów. Budynek utworzono na rzucie krótkiego prostokąta długości 11 metrów i szerokości 9,8 metrów. Wzniesiony został z dużych, częściowo opracowanych bloków, układanych regularnymi warstwami. Tradycyjnie najwięcej uwagi poświęcono narożnikom, przy którym ciosy zostały sfazowane. W przyziemiu, w miejscu największej grubości murów, ściany wzmocniono pochyłymi elewacjami, wyprowadzonymi pionowo od poziomu drugiej kondygnacji.
Wejście do wieży znajdował o się przy narożniku północnym, na poziomie gruntu. Było umieszczone w ostrołucznym portalu i dobrze chronione obniżaną w kamiennych prowadnicach broną. Ponadto przejście zamykano drewnianymi drzwiami, blokowanymi ryglem zasuwanym do otworu w murze. Niewykluczone że nad wejściem znajdował się wykusz machikułowy, bardzo popularny w późnośredniowiecznych irlandzkich wieżach mieszkalnych. Nawet jeśli nie zastosowano machikułu nad wejściem, wieża z pewnością zwieńczona była w koronie muru dookolną otwartą galerią z chodnikiem straży ukrytym za blankowanym przedpiersiem. Wykusz machikułowy podwieszony był na dwóch kamiennych konsolach pośrodku ściany południowo – zachodniej.
We wnętrzu wieży każda kondygnacja stanowiła pojedyncze, zbliżone do kwadratowego pomieszczenie w obrębie muru obwodowego. Pierwsza i trzecia kondygnacja przykryte były sklepieniami kolebkowymi, a pozostałe drewnianymi stropami lub otwartą więźbą dachową nad najwyższym piętrem. Komunikację pionową zapewniały schody w grubości muru północno – wschodniego, od drugiej kondygnacji przechodzące w spiralną klatkę schodową w narożniku wschodnim. Klatkę schodową doświetlały proste otwory szczelinowe, natomiast pomieszczenia okna o wąskich prześwitach i głębokich rozglifieniach skierowanych do wnętrza.
Przyziemie wieży tradycyjnie dla tego typu budowli pełniło funkcje gospodarcze. Trzy szczelinowe otwory i brak jakiegokolwiek innego wyposażenia predysponowały parter do roli chłodnej i ciemnej spiżarni. Kondygnacja druga związana mogła być z obroną wieży, bowiem z klatką schodową łączyła się podłużna komora w grubości muru, w której straż obsługiwała bronę przy wejściu. Drugie przejście z klatki schodowej wiodło do południowo – wschodniej latryny. Główne pomieszczenie doświetlały trzy wąskie okna i prawdopodobnie otwór strzelecki przebity w narożniku zachodnim. Kondygnacja trzecia pełniła funkcje mieszkalne. Wyposażona była w kominek w ścianie północno – zachodniej oraz latrynę w grubości muru południowo – zachodniego. Funkcję mieszkalną musiało też pełnić najwyższe piętro.
Stan obecny
Wieża zachowała do czasów współczesnych trzy kondygnacje i nieduże pozostałości kondygnacji czwartej po stronie południowo – zachodniej. Jej mury naznaczone są licznymi wyrwami i ubytkami, powstałymi w miejscach otworów okiennych i w narożnikach, a więc w miejscach skąd rozgrabiano ciosowy materiał budowlany. W dość dobrym stanie zachował się portal wejściowy, za którym widoczne są jeszcze prowadnice do opuszczania brony i otwór na rygiel. Wnętrze wieży nie jest dostępne. Stanowi ona własność prywatną.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.