Historia
Kościół św. Kolumbana w Confey zbudowany został w XII wieku, jako skromna i niewielka, ale murowana świątynia przeznaczona dla okolicznej ludności, prawdopodobnie ufundowana niedługo po anglo-normańskim najeździe. Pod koniec XIII wieku lub na początku XIV stulecia budynek powiększono o prezbiterium, przypuszczalnie w związku ze zwiększeniem się liczby mieszkańców i przeznaczeniem starszego korpusu w całości na nawę. W kolejnych latach średniowiecza kościół nie był już poddawany większym przekształceniom, na co mógł mieć wpływ upadek ekonomiczny i gospodarczy okolicznych ziem, dewastowanych epidemiami i wewnętrznymi wojnami. Kolejnym ciosem dla miejscowej parafii musiała być w XVI wieku reformacja. Ostatecznie budynek porzucono w późnych latach XVII stulecia.
Architektura
Pierwotnie kościół św. Kolumbana stanowił budowlę sakralną o najprostszym możliwym układzie przestrzennym, w postaci salowej konstrukcji na planie krótkiego prostokąta. Wzniesiony został ze z grubsza opracowanego kamienia, układanego przy zachowaniu w miarę regularnych warstw, uzupełnianych w celu wyrównania mniejszymi odłamkami i gruzem. Znajdował się w pobliżu strumienia lub małej rzeki, po południowo – zachodniej stronie późnośredniowiecznej wieży mieszkalnej, być może zbudowanej na miejscu starszego gródka.
Kościół początkowo miał bardzo surowy wystrój i detal architektoniczny. Oświetlały go tylko dwa szczelinowe otwory okienne. Jeden z nich znajdował się we wschodniej części ściany południowej, drugi na osi ściany wschodniej. Okna od strony zewnętrznej miały formę prostokątnych, pozbawionych ciosów otworów, uformowanych przy wykorzystaniu materiału używanego do budowy ścian. Od wnętrza okna były szeroko rozglifione i odcinkowo lub półkoliście przesklepione przy użyciu płaskich klińców. Wejście do kościoła wiodło przez ścianę zachodnią.
Pod koniec XIII wieku lub na początku XIV stulecia po wschodniej stronie pierwotnej nawy wybudowane zostało niewielkie prezbiterium z prostym zamknięciem, węższe i niższe od starszej części kościoła. W celu połączenia obu elementów w pierwotnej ścianie wschodniej przepruto półkolistą, pozbawioną profilowania arkadę tęczy, umieszczoną tuż pod skróconym oknem wschodnim z XII/XIII wieku. Gotyckie prezbiterium w odróżnieniu od starej nawy było o wiele lepiej oświetlone, gdyż w ścianie wschodniej osadzono duże okno z ostrołucznym zamknięciem. Mniejsze okno oświetlało prezbiterium od południa.
Stan obecny
Kościół jest dziś zapomnianą od ponad dwudziestu lat i pozbawioną opieki ruiną, silnie zarośniętą krzewami i drzewami w narożniku współczesnego cmentarza. Zachowały się w dużej części dwie ściany wzdłużne nawy, ściana wschodnia wraz z arkadą tęczy i szczytem oraz niezadaszone mury prezbiterium. Praktycznie w całości zanikła zachodnia ściana szczytowa, obniżeniu uległy również mury w zachodniej części nawy. Spośród detali architektonicznych przetrwało kilka szczelinowych otworów okiennych w nawie, w tym część pierwotnego okna wschodniego, które uległo skróceniu po przepruciu otworu tęczy. Po oknie wschodnim prezbiterium widoczny jest obecnie duży otwór z którego rozgrabiono cieciowe obramienie. W pobliżu kościoła, po stronie północno – wschodniej, odnaleźć można skromne relikty średniowiecznej wieży mieszkalnej dawnego zamku Confey.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
O’Keeffe T., The church and castle of Confey, Co. Kildare, ” Journal of the County Kildare Archaeological Society”, 16/1985.
Ó Carragáin T., The Architectural Setting of the Mass in Early Medieval Ireland, „Medieval Archaeology”, 53/2009.