Historia
Wieża Cloondooan zbudowana została pod koniec XV wieku lub w początkach XVI stulecia. Jej fundatorami byli członkowie klanu O’Brien, posiadającego na terenie hrabstwa Clare rozległe dobra. W drugiej połowie XVI wieku właścicielem Cloondooan był Mahon O’Brien, który zginął w 1586 roku od kuli muszkietu na blankach wieży, w trakcie trzytygodniowego oblężenia prowadzonego przez angielskie oddziały sir Richarda Binghama, gubernatora regionu Connacht. Po śmierci Mahona obrońcy poddali się, lecz wkrótce potem zostali zabici, a wieży zniszczona. Miejscowe dobra przeszły na własność rodziny Cusack.
Architektura
Wieżę zbudowano na niewielkiej wyniosłości terenu, pośród wrzosowisk i podmokłych terenów po północnej stronie Lough Bunny. W planie miała kształt prostokąta o szerokości 8,5 metra i długości około 10 metrów. Niezbyt duże rozmiary oraz znaczna wysokość, przekraczającą 18 metrów do poziomu przedpiersia, nadawały jej strzelistą i smukłą sylwetkę. Wzniesiona została z miejscowego, opracowanego od strony lica i układanego równymi warstwami kamienia, wzmacnianego w narożnikach jeszcze lepiej obciosanymi kwadrami. Również z kamienia wzniesiony był mur wokół wieży, wzmocniony co najmniej jedną półkolistą basztką w południowym narożniku dziedzińca, zapewne flankującą bramę wjazdową do Cloondooan.
Wejście do wieży znajdowało się w jednej z krótszych ścian. Zwrócone było ku południowi, a więc w stronę przywieżowego dziedzińca. Mur w tej partii budynku prawdopodobnie był najgrubszy, celem pomieszczenia przedsionka i połączonej z nim spiralnej klatki schodowej w narożniku południowo – zachodnim. Wejście mogło być zabezpieczane tak jak w większości innych irlandzkich wież mieszkalnych, za pomocą drzwi z ryglem lub żelaznej kraty blokowanej łańcuchem przeciąganym przez otwór w murze. Główne pomieszczenie w przyziemiu przykryte było sklepieniem kolebkowym i najpewniej doświetlane trzema szczelinowymi, rozglifionymi do wnętrza otworami. Słabe oświetlenie, niewielkie rozmiary i brak ogrzewania predysponowały go do roli spiżarni.
Druga kondygnacja zwieńczona była płaskim, drewnianym stropem. Trzecią kondygnację ponownie przykryto kamienną kolebką, a czwartą ponownie stropem. Wszystkie te piętra mogły już pełnić funkcje mieszkalne, były bowiem doświetlane oknami osadzonymi w odcinkowo zamkniętych wnękach. Okna miały formę typową dla późnośredniowiecznych irlandzkich wież mieszkalnych. Były bardzo wąskie, stosunkowo wysokie, zamknięte łukami w późnogotyckie ośle grzbiety. Najwyższa piąta kondygnacja mogła być zwieńczona otwartą więźbą dachową. Jako jedyna oświetlana była oknami dwudzielnymi, dlatego mogła pełnić rolę reprezentacyjnej auli. Oprócz głównych pomieszczeń na piętrach znajdowały się komory w grubości murów, pełniące funkcje latryn lub ukrytych małych pomieszczeń, takich jak dostępna przez właz z czwartej kondygnacji komora osadzona w pasze założonego niżej sklepienia.
Stan obecny
Wieża znana jest obecnie pod nazwą Boston. Do czasów współczesnych zachowała się jedynie jej północna ściana, wraz z krótkimi odcinkami wschodnim i zachodnim. Na wszystkich tych odcinkach mur widoczny jest prawie w pełnej wysokości, nawet z fragmentem przedpiersia. Najciekawiej prezentuje się elewacja północna z zachowanymi późnogotyckimi otworami okiennymi. Po przeciwnej stronie zobaczyć można pozostałości pierwotnych podziałów kondygnacyjnych z reliktami sklepień oraz wnęk okiennych. Wieża znajduje się tuż przy drodze publicznej, nie ma więc problemu z dostępem do niej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Breen M., The Early Castles at Dromoland, „The Other Clare”, Vol. 43/2019.
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.