Historia
W początkach XIII wieku Clonshire („Cluonsiebra”) stanowiło własność kościelną, przynależną do biskupów z nieodległego Limerick. W 1336 roku tamtejszy dwór odnotowany został pod nazwą „Cluaincheur”, jako własność biskupa Rupeforta. Przypuszczalnie na jego terenie funkcjonował już wówczas murowany wieżowy budynek z aulą, powiększony w XVI wieku o ryzalitową wieżyczkę z klatką schodową, a następnie o dodatkowe skrzydło. W 1608 roku biskup Limerick oddał Clonshire w dzierżawę przedstawicielowi rodziny Clarke. W 1641 roku właścicielem wieży był już niejaki Jason Crowe, a w 1655 roku Clonshire dzierżył kapitan Piggott wraz z żoną. Kolejnym odnotowanym właścicielem był w 1659 roku również wojskowy, niejaki kapitan Walcott. Do porzucenia wieży doszło prawdopodobnie pod koniec XVII wieku lub najdalej w XVIII stuleciu.
Architektura
Wieża zbudowana została u wschodniego brzegu rzeki Clonshire. Początkowo była niewielkim i niskim budynkiem o wymiarach w planie około 9 x 7 metrów i jedynie dwóch kondygnacjach, typologicznie bardziej zbliżonym do tak zwanego domu z aulą, niż typowej wieży mieszkalnej. W XVI wieku budynek podwyższono o dwie dodatkowe kondygnacje. Ponadto powiększony został o smukły ryzalit po stronie zachodniej, a następnie o nieco większą dobudówkę wschodnią, obie zbudowane na rzutach czworoboków. Ryzalit zachodni uzyskał formę smukłej wieżyczki, wyższej od starego rdzenia wieży. Skrzydło wschodnie z kolei utworzono niższe niż główną część budynku.
W murach najstarszej części wieży, otwory okienne zapewne miały formę wąskich prześwitów z rozglifieniami skierowanymi ku wnętrzu. Oświetlenie XVI-wiecznej zachodniej wieżyczki zapewniały prostokątne otwory szczelinowe oraz na najwyższej kondygnacji wąskie okna z późnogotyckimi zamknięciami w tak zwane ośle grzbiety. Okna z zamknięciami tego typu umieszczono też pod koniec średniowiecza w głównej części wieży. Co najmniej jedno z nich, w elewacji południowej, utworzono dwudzielne. Pierwotne wejście do wieży mogło znajdować się na poziomie piętra. Następnie wiodło przez przedsionek umieszczony w przyziemiu zachodniej wieżyczki.
We wnętrzu kondygnacje początkowo rozdzielone były drewnianym stropem. Przyziemie wschodniej części budynku zostało przykryte sklepieniem kolebkowym. Komunikację pomiędzy kondygnacjami zapewniała spiralna klatka schodowa umieszczona w grubości muru zachodniego, zastąpiona w XVI wieku przez klatkę schodową w zachodniej wieżyczce. Każdą kondygnację głównej części budynku i skrzydła wschodniego zajmowały pojedyncze pomieszczenia.
Stan obecny
Wieża Clonshire jest dziś opuszczoną, niezadaszoną budowlą, o murach obwodowych zachowanych w prawie pełnej wysokości. Na elewacjach widoczne są liczne pęknięcia i ubytki, zwłaszcza w miejscach pierwotnych otworów okiennych i drzwiowych. Pomimo tego przetrwało jeszcze kilka późnogotyckich obramień okien oraz ostrołucznie zamkniętych wewnętrznych portali. W przyziemiu widoczne jest sklepienie kolebkowe.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Donnelly C.J., A Typological Study of the Tower Houses of County Limerick, „The Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland”, 129/1999.
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.
Westropp T.J., The Ancient Castles of the County of Limerick (Western Baronies), „Proceedings of the Royal Irish Academy: Archaeology, Culture, History, Literature”, Vol. 26, 1906/1907.