Historia
Wieża mieszkalna w Causetown, znana także pod nazwą Lisclogher, prawdopodobnie zbudowana została w XVI wieku. Jej fundatorami byli członkowie rodziny Dowdall o anglo-normańskich korzeniach, pod koniec średniowiecza jednego ze znaczniejszych katolickich rodów na terenie hrabstwa Meath. Do zniszczenia budowli dojść mogło w trakcie walk irlandzkich katolików z angielskimi protestantami w latach 40-tych XVII wieku lub najpóźniej pod koniec tamtego stulecia, kiedy to zwolennicy króla Jakuba ponieśli ostateczną klęskę w bitwie pod Boyne.
Architektura
Rdzeń wieży Lisclogher zbudowany został na planie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 9,8 x 8 metrów. Układ przestrzenny budynku został powiększony o dwie cylindryczne wieżyczki o różnej wielkości, umieszczone przy narożniku północno – wschodnim i południowo – zachodnim. Lisclogher miało więc formę zbliżoną do wież mieszkalnych popularnych na terenie Szkocji. Na poziomie pierwszej kondygnacji, gdzie mury obwodowe wieży był najgrubsze, utworzono pochyłe zewnętrzne elewacje, celem wzmocnienia konstrukcji. Wyżej ściany wyprowadzono już pionowo. Prawdopodbnie w koronie zakończone były one chodnikiem straży ukrytym za przedpiersiem, połączonym z najwyższymi piętrami narożnych wieżyczek.
Otwory okienne najniższych kondygnacji rdzenia wieży miały formę prostych szczelin, nietypowo rozglifionych nie tylko do wnętrza, ale również i na zewnątrz. W narożnych wieżyczkach otwory szczelinowe były mniejsze i prostsze, bez zewnętrznych rozglifień. Wzorem innych irlandzkich wież mieszkalnych, górne piętra wieży prawdopodobnie wyposażone były w nieco szersze okna o formach późnogotyckich, być może zamknięte łukami w tak zwane ośle grzbiety. Wejście do wieży znajdowało się na poziomie gruntu w ścianie wschodniej, tuż przy narożnej wieżyczce.
Wnętrze przyziemia wieży przykryte było sklepieniem kolebkowym o półkolistym przekroju. Jako, że było doświetlane tylko dwoma szczelinowymi otworami od wschodu i zachodu, musiało pełnić funkcje gospodarcze, jako spiżarnia lub pomocnicza przestrzeń magazynowa. W narożnej wieżyczce północno – wschodniej umieszczono spiralną klatkę schodową, wiodącą na piętra z korytarza wejściowego osadzonego w grubości muru. Druga, mniejsza wieżyczka nie była dostępna z przyziemia, gdyż na tym poziomie mieściła jedynie ujście kanału na nieczystości z latryn, jakie znajdowały się na piętrach. Górne, kryte stropami kondygnacje pełniły funkcje mieszkalne.
Stan obecny
Do czasów współczesnych zachowało się przyziemie rdzenia wieży oraz południowa część drugiej kondygnacji. Narożna wieżyczka latrynowa zachowała się częściowo do poziomu trzeciej kondygnacji. Wieżyczka z klatką schodową przetrwała tylko w kondygnacji przyziemnej. Spośród detali architektonicznych widoczne są dwa szczelinowe otwory przyziemia wieży oraz kilka szczelin w wieżyczce latrynowej. W głównej części budowli zachowało się sklepienie kolebkowe. Zabytkowa budowla znajduje się w pewnym oddaleniu od drogi publicznej, na prywatnym polu.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of Leinster, Malvern 2004.