Historia
Wieża mieszkalna pierwotnie zwana Ballyengland, zbudowana została w XV wieku jako siedziba rodu England, lenników earlów Desmond. Pod koniec XVI wieku stanowiła własność Thomasa Englanda, który po nieudanym buncie Desmonda uzyskał królewskie ułaskawienie w 1581 i 1590 roku. Z kolei syn Thomasa, Philip England, został wówczas skazany i powieszony za udział w rebelii. W niespokojnym XVII stuleciu Ballyengland często zmieniało właścicieli, pośród których byli John MacRory, Brook Bridges oraz Oliver Lambert. Pod koniec tamtego wieku wieża ostatecznie przeszła na własność rodziny Hewson, od której uzyskała nowożytną nazwę. Nowi właściciele woleli zamieszkiwać w wygodniejszych zabudowaniach nowożytnych, przez co stara budowla podupadła i utraciła około 1700 roku rozebrane najwyższe piętro.
Architektura
Wieża zbudowana została na skalistym podłożu, od strony zachodniej tworzącym około 6 metrową skarpę, opadającą ku niewielkiemu strumieniowi. Wzniesiono ją na planie prostokąta o wymiarach 11,7 x 9,2 metra, z dłuższymi bokami na osi wschód – zachód, przy użyciu od strony lica ciosanego kamienia, w większości układanego równymi warstwami. W części cokołowej wieżę wzmocniono najgrubszymi murami z pochyłymi elewacjami. Masywne ściany przeprute były nielicznymi otworami doświetlającymi i strzeleckimi, prostymi w mniej ważnych komorach, fazowanymi i nieco szerszymi w głównych pomieszczeniach. W koronie murów wieży, na wysokości około 18 metrów, prawdopodobnie znajdował się otwarty chodnik straży, ukryty za blankowanym przedpiersiem.
Wejście do wieży znajdowało się w zachodniej części ściany południowej. Jego drzwi zamykane były ryglem, zasuwanym do otworu w murze. Korytarzowy przedsionek nie posiadał wnęki dla odźwiernego, ale był połączony ze schodami w grubości muru południowego. Schody te prowadziły w stronę narożnika południowo – wschodniego, przed którym otwierały się na główne pomieszczenie drugiej kondygnacji, a następnie zakręcały i w ścianie wschodniej pięły się na kondygnację trzecią. Wieża posiadała też schody w grubości muru północnego, skąd prowadziły w dół do nietypowej piwniczki, utworzonej w częściowo wykutym skalnym podłożu.
Główne pomieszczenie przyziemia było słabo oświetloną, przykrytą drewnianym stropem przestrzenią magazynowo – gospodarczą. Pierwsze piętro również wieńczył płaski strop, ale oświetlenie zapewniały trzy rozglifione do wnętrza otwory, a w narożniku północno – zachodnim znajdowała się komora latrynowa. Umieszczono ją na końcu korytarza w grubości muru, celowo dwukrotnie zakręcającego w celu zapewnienia większej intymności. Druga komora znajdowała się w grubości muru narożnika północno – wschodniego piętra. Trzecia kondygnacja jako jedyna przykryta była sklepieniem kolebkowym, dlatego mogła służyć jako główne pomieszczenie mieszkalno – reprezentacyjne. Nad nią pierwotnie znajdować się mogła jeszcze kondygnacja czwarta.
Stan obecny
Wieża zachowała do czasów współczesnych mury obwodowe do poziomu trzeciej kondygnacji, a więc bez najwyższego piętra. Ich górna część wraz z przedpiersiem jest efektem nowożytnej odbudowy, podobnie jak portal pośrodku ściany wschodniej. Wnętrze budowli jest dziś puste, bez podziałów na kondygnacje. Wraz z sąsiednimi nowożytnymi domami stanowi własność prywatną, dlatego zwiedzający potrzebują zgodę na dostanie się w pobliżu zabytku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.
Westropp T.J., The Ancient Castles of the County of Limerick (Western Baronies), „Proceedings of the Royal Irish Academy: Archaeology, Culture, History, Literature”, Vol. 26, 1906/1907.