Historia
Wieża Carrigarreely (gael. Carreig Fhearghail) zbudowana została prawdopodobnie pod koniec XV wieku lub na początku XVI stulecia, przy czym nazwa wskazywałaby, że musiała być pierwotnie siedzibą niejakiego O’Farrela. U schyłku średniowiecza i we wczesnym okresie nowożytnym była w posiadaniu rodu Burke, przypuszczalnych fundatorów budynku i największych właścicieli ziemskich w regionie. Członkowie tego rodu zapewne na co dzień nie zamieszkiwali w Carrigarreely, ale użyczali wieżę w dzierżawę przedstawicielom rodziny O’Daly. Jak większość podobnych irlandzkich budowli najpewniej została porzucona w drugiej połowie XVII wieku lub najdalej w XVIII stuleciu.
Architektura
Wieża zbudowana została na skale, która od strony zachodniej zabezpieczała ją około 6 metrowej wysokości klifem, a od strony południowej skarpą o wysokości 1,5 metra. Budynek utworzono na rzucie prostokąta o długości 10,6 metrów i szerokości 8,2 metrów. Charakteryzował się bardzo masywnymi murami obwodowymi, a zwłaszcza frontową ścianą południową, która pomieściła spiralną klatkę schodową oraz wąskie komory. Wysokość wieży sięgała czterech kondygnacji i co najmniej 18 metrów wysokości. Zwieńczenie zapewne pierwotnie miało formę dookolnego chodnika straży z blankowanym przedpiersiem. Po stronie południowej znajdował się wykusz machikułowy, osadzony nad wejściem na dwóch kamiennych konsolach.
Wejście do wieży umieszczono na osi ściany południowej na poziomie gruntu. Na wprost korytarzowy przedsionek prowadził do głównego pomieszczenia przyziemia. Po lewej stronie połączony był z klatką schodową w narożniku południowo – zachodnim, natomiast po prawej stronie z prostokątną komorą w grubości muru. Komora ta pełniła funkcje obronne, była bowiem wyposażona w aż trzy szczelinowe otwory strzeleckie, ale zapewne na co dzień stanowiła miejsce urzędowania odźwiernego. Główne pomieszczenie przyziemia było słabo doświetloną przestrzenią z dwoma wnękami – półkami ściennymi, zapewne przeznaczoną na cele gospodarcze (np. spiżarnia, skład). O możliwości wykorzystywania przyziemia do celów obronnych, świadczył otwór przebity dokładnie przez narożnik północno – wschodni.
Druga i trzecia kondygnacja wieży posiadały podobny układ, lecz różniły się sklepieniem nad wyższym piętrem, w odróżnieniu od drewnianego stropu na niższym poziomie. Każda z tych kondygnacji posiadała główne pomieszczenie wewnątrz murów obwodowych oraz mniejsze, przykryte kolebkami komory w grubości muru południowego. Ponadto na poziomie trzeciej kondygnacji w grubości muru zachodniego znajdował się korytarz, doświetlany jednym drobnym otworem szczelinowym i być może zakończony latryną. Otwory w głównych pomieszczeniach były bardzo wąskie, rozglifione do wnętrza, osadzone w głębokich wnękach.
Stan obecny
Wieża zachowała mury obwodowe zasadniczo do poziomu trzeciej kondygnacji i fragmenty ścian na poziomie czwartej kondygnacji. Niestety jest własnością prywatną nie udostępnioną dla zwiedzających, a co więcej trudno dostępną i odstraszającą znakami o ściganiu ewentualnych przybyszy. Z tego powodu ciężko o jakiekolwiek zdjęcia zabytku oraz wiadomości o jego aktualnym stanie. Dojrzenie detali architektonicznych utrudnia ponadto porośnięcie elewacji gęstym bluszczem, okoliczne drzewa i krzewy oraz nowożytne zabudowania.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.
Westropp T.J., The Ancient Castles of the County of Limerick (North-Eastern Baronies), „Proceedings of the Royal Irish Academy: Archaeology, Culture, History, Literature”, Vol. 26, 1906/1907.