Historia
Murowana siedziba mieszkalno – obronna w Carraigin, czy też Cargin (gael. An Carraigín) zbudowana została w XIII wieku, w trakcie anglo-normańskiej próby podboju regionu Connacht. Mogła zostać ufundowana przez rodzinę Gaynard, której przedstawiciele byli jednymi z największych dzierżawców i właścicieli ziemskich na południe od miasta Headford. W 1574 roku Carraigin odnotowane zostało w przekazach pisanych, jako znajdujące się w posiadaniu niejakiego Williama Gaynarda. W połowie XVII wieku wieża wraz z okolicznymi dobrami przeszła na własność George’a Stauntona, którego potomkowie porzucili wieżę w XVIII stuleciu, na rzecz wygodniejszej nowożytnej rezydencji. W latach 70-tych XX wieku zrujnowana budowla została zakupiona przez prywatnego inwestora, który sfinansował odbudowę i ponownie przystosował wieżę do celów mieszkalnych.
Architektura
Wieża mieszkalna, czy też dom z aulą o cechach wieży (ang. hall house), zbudowany został u północnego brzegu niewielkiej zatoki, łączącej się na południu z Lough Corrib. Budynek wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 14,7 x 10,5 metra, przy którego wschodnim narożniku umieszczono czworoboczną, smukłą wieżyczkę o szerokości 4 metrów, wysuniętą przed elewację wschodnią na 2,5 metra. Mury obwodowe wieży osiągnęły około 2 metry grubości, przy czym tradycyjnie najmasywniejsze były w przyziemiu, gdzie utworzono wydatny cokół o pochyłych ku środkowi elewacjach. Korona murów budynku i narożnej wieżyczki zwieńczona została krenelażem, za którym chodnik straży w głównej części budowli otaczał dwuspadowy dach drugiej kondygnacji.
Przyziemie wieży być może pierwotnie nie było dostępne z zewnątrz, choć nie można wykluczyć, że miało niewielką furtę wejściową przy południowym narożniku. Początkowo dolna kondygnacja była jednoprzestrzenna, ale w późniejszym okresie średniowiecza podzielono ją poprzeczną murowaną ścianą na mniejszą komorę zachodnią i większą wschodnią. We wschodniej dodatkowo na środku umieszczono czworoboczny filar z arkadami, celem założenia dwóch sklepień kolebkowych. Oświetlenie pomieszczeń zapewniało w sumie pięć otworów, pierwotnie prawdopodobnie o formie rozglifionych do wnętrza szczelin. W grubości muru zachodniego utworzono wąskie proste schody wiodące na piętro, zakręcające w narożniku, który doświetlono dwoma drobnymi szczelinami.
Piętro budynku pełniło główną przestrzeń mieszkalno – reprezentacyjną. Dostępne było z zewnątrz, poprzez drabinę lub drewniane schody i portal przy narożniku południowym. Osadzone w nim drzwi można było blokować ryglem zasuwanym do otworu w grubości muru. Światło słoneczne wpadało przez pięć okien z bocznymi siedziskami we wnękach. Ogrzewanie w XIII wieku zapewniać musiało otwarte, umieszczone centralnie palenisko, z którego dym unosił się przez więźbę i otwór w dachu. Jeśli przestrzeń piętra była pierwotnie podzielona na prywatną komnatę i ogólnodostępną aulę, to jedynie za pomocą przegrody lżejszej konstrukcji. Korytarz w grubości muru północnego prowadził do schodów wiodących na chodnik straży oraz do komory w wieżyczce latrynowej.
Stan obecny
Wieża jest dziś odrestaurowaną i zamieszkiwaną prywatną budowlą. Odnowiony został cokół, blankowane przedpiersie oraz cały narożnik południowy. Nowożytne formy mają duże okna pierwszego piętra, tak jak większość otworów przyziemia. Wtórne jest również wejście w ścianie północnej na poziomie gruntu oraz kamienne schody wiodące do oryginalnego wejścia po przeciwnej stronie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Dempsey K., Understanding „Hall-Houses”. Debating Seigneurial Buildings in Ireland in the 13th-century, „Medieval Archaeology”, 61(2), 2017.
Holland P., The Anglo-Norman Landscape in County Galway; Land-Holdings, Castles and Settlements, „Journal of the Galway Archaeological and Historical Society”, Vol. 49/1997.
Knox H.T., Occupation of the County of Galway by the Anglo-Normans after 1237, „The Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland”, Fifth Series, Vol. 31, No. 4/1901.
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.