Historia
Niewielka wieża mieszkalna o nieco archaicznej konstrukcji prawdopodobnie zbudowana została w XIV wieku lub najpóźniej w początkach XV stulecia. Jej fundatorami mogły być miejscowe rodziny Byset lub MacDonald, choć wieża nie została nigdy wspomniana w średniowiecznych przekazach pisemnych. Być może któryś z przedstawicieli tych rodów dokonał nietypowego pochówku dziecka, złożonego do grobu w jednym z narożników wieży. Ponadto w wieży pogrzebano ciała aż piętnastu niemowląt, choć mogły one zostać złożone już po porzuceniu lub zniszczeniu budynku. Nie wiadomo do kiedy Carra pełniła funkcje mieszkalne. Według tradycji w 1567 roku miała być miejscem śmierci Seana „The Proud” O’Neilla, zamordowanego przez członków wrogiego klanu MacDonaldów lub MacDonnellów, ale ówczesne źródła nie wspomniały nic o wieży, a jedynie o sąsiedniej osadzie Cushendun.
Architektura
Wieża zbudowana została na skalistym podłożu, na łagodnym zboczu opadającym ku morskiemu wybrzeżu na wschodzie i południowym – wschodzie. Była to niewielka budowla na planie prostokąta o długości 8,5 metra i szerokości 6 metrów, utworzona z murów o grubości około 1,4 metra. Mury wzniesiono z łamanego kamienia o dużych rozmiarach, prowizorycznie opracowanego od strony lica, obficie zalewanego zaprawą i jedynie z grubsza układanego w regularne warstwy. W przyziemiu wieżę ujęto wydatnym cokołem o typowych dla budownictwa anglo-normańskiego pochyłych ku wnętrzu elewacjach. Zwieńczenie wieży mogło mieć formę blankowanego przedpiersia chroniącego poprowadzony w koronie muru dookolny chodnik straży. Nie był on usytuowany zbyt wysoko, bowiem budynek miał jedynie dwie kondygnacje. Otwory okienne w ścianach wieży były nieliczne i zapewne niewielkich rozmiarów. Wejście umieszczono na poziomie piętra w północnej części ściany wschodniej, gdzie było dostępne za pomocą zewnętrznych drewnianych schodów, łatwych do usunięcia w razie zagrożenia. Schodami tymi docierano do drewnianej platformy przed portalem wejściowym, osadzonej na dwóch belkach mocowanych w gniazdach muru wieży.
Wnętrze przyziemia wieży było szczególnie ciemne, doświetlane tylko jedną rozglifioną do wnętrza szczeliną w ścianie południowej. Musiało ono pełnić funkcję gospodarczą, służąc jako chłodna spiżarnia lub skład. Wnęki w każdej z bezokiennych ścian przyziemia mogły służyć do odkładania kaganków lub innych podręcznych przedmiotów. Do pomieszczenia przedostawano się zapewne poprzez otwór w drewnianym stropie, kładzionym na odsadzkach i w rowku wyżłobionym w ścianie północnej. Ta bruzda i odsadzka w ścianie południowej utworzone zostały wyżej niż odsadzki w ścianach wzdłużnych, tak więc krótsze belki podtrzymywały dłuższe belki stropowe.
Piętro musiało pełnić rolę głównej przestrzeni mieszkalnej wieży. Oświetlane było liczniejszymi otworami okiennymi, które choć również były bardzo wąskie, to dawały nieco więcej światła, za sprawą wewnętrznego rozglifienia i osadzenia w dużych czworobocznych wnękach o wysokości 1,7 metra, szerokości 1,6 metra i głębokości 0,6 metra. Jeden taki otwór okienny umieszczono na osi ściany południowej, jeden we wschodniej ścianie wejściowej. Być może kolejne okno znajdowało się w północnej części ściany zachodniej. Obok okna wschodniego w grubości muru umieszczono wnękę-półkę ścienną. Półkę i wnękę okienną połączono podłużnym otworem, do którego zapewne osadzano rygiel okiennicy. Ogrzewanie pomieszczenia z powodu braku kominków zapewniać mogło centralne otwarte palenisko, z którego dym unosił się poprzez więźbę do otworu w dachu.
Stan obecny
Wieża znajduje się dziś w stanie dość zaawansowanej ruiny. Zachowała mury obwodowe do wysokości drugiej kondygnacji, za wyjątkiem narożnika północno – zachodniego i dużego fragmentu ściany zachodniej na poziomie piętra. Ponadto brakuje materiału budowlanego w pozostałych narożnikach, czy w części wewnętrznych elewacji, a w miejscach otworów okiennych i otworu wejściowego zieją duże wyrwy. Wstęp na teren zabytkowej budowli jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hurl D.P., Murphy E.M., Life and Death in a County Antrim Tower House, „Archaeology Ireland”, Vol. 10, No. 2/1996.
McNeill T.E., The Stone Castles of Northern County Antrim, „Ulster Journal of Archaeology”, Third Series, Vol. 46/1983.
Salter M., The castles of Ulster, Malvern 2004.