Historia
Murowaną siedzibę mieszkalno – obronną w Cahermone ufundował około połowy XV wieku John FitzGerald, trzeci syn sir Maurice, noszącego tytuł Rycerza Kerry (ang. Knight of Kerry). Około 1579 roku wieża lub zabudowania w jej najbliższym otoczeniu zostały przebudowane z inicjatywy Johna FitzEdmunda FitzGeralada, taką bowiem datę wyryto na jednym z kamieni w murach majątku. Ród FitzGeraldów utracił Cahermone w połowie XVII wieku, w czasie walk powstańczych irlandzkich katolików z angielskimi protestantami. Wieża przeszła wówczas na sir Johna Brodericka, którego potomkowie dzierżyli ją aż do XIX stulecia, choć funkcje mieszkalne zapewne przestała już pełnić w XVIII wieku.
Architektura
Wieża Cahermone zbudowana została w zakolu niewielkiej rzeki Dungourney, w sąsiedztwie niewielkiego dziedzińca i być może fosy. Wzniesiono ją na planie prostokąta o znacznych rozmiarach 14 x 11 metrów. Mury utworzono z kamienia łamanego, ciosanego od strony lica, nieco lepiej opracowanego i większego w narożnikach. Podstawa wieży z masywnymi murami obwodowymi uzyskała wydatną część cokołową z pochyłymi ku wnętrzu elewacjami.
Ściany wieży rozdzielono nielicznymi i wąskimi otworami okiennymi o formie rozglifionych do wnętrza szczelin, w pomieszczeniach mieszkalnych zwieńczonych późnogotyckimi oślimi grzbietami. Szersze okna mogły się jedynie znajdować na dwóch najwyższych piętrach. Wejście umieszczono na poziomie gruntu od strony północnej, a więc skierowanej ku rzece. Portal o spłaszczonym ostrołuku ujęty został prostokątną wnęką, do której zapewne chowana była po zamknięciu żelazna krata, blokowana solidnym łańcuchem przeciąganym przez okrągły otwór w ościeżu.
Wewnątrz wieża podzielona była na pięć kondygnacji, z których druga i czwarta przykryte były sklepieniami a pozostałe drewnianymi stropami. Pomiędzy nimi komunikację zapewniały proste schody łączące dwie pierwsze kondygnacje, a wyżej spiralna klatka schodowa w grubości muru. W grubości muru znajdowała się również od północy komora mieszcząca otwory tak zwanej mordowni, skierowane w dół, w stronę przedsionka. Ponadto w grubości murów znajdowały się latryny, natomiast ogrzewanie pomieszczeń mieszkalnych zapewniały kominki, z których przynajmniej część wstawiona została wtórnie.
Stan obecny
Wieża zachowała do czasów współczesnych trzy z pierwotnych pięciu kondygnacji. W jej murach niestety znajdują się duże wyrwy w miejscach otworów okiennych i strzeleckich. Przetrwał natomiast portal wejściowy, południowo – wschodnie gotyckie okno trzeciej kondygnacji i sklepienie drugiej kondygnacji. Ruiny aneksu po stronie północno – wschodniej prawdopodobnie pochodzą z okresu nowożytnego. Zabytek znajduje się na prywatnym terenie, z dala od głównych dróg publicznych, ale najpewniej po uzyskaniu zgody właściciela istnieje możliwość obejrzenia go od strony zewnętrznej i wnętrza najniższej kondygnacji.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Power D., Archaeological inventory of County Cork, Volume 2, East and South Cork, Dublin 1994.
Salter M., The castles of South Munster, Malvern 2004.
Sherlock R., The Later Medieval Fireplaces of County Cork, „Journal of the Cork Historical and Archaeological Society”, 105/2000.